Krutynia

Z Wikipedii

Krutynia – rzeka na Pojezierzu Mazurskim. Słynny w Polsce i za granicą szlak kajakowy, jeden z najpiękniejszych w Europie.

Rzeka Krutynia znajduje się w rezerwacie krajobrazowo-wodno-leśnym na terenie dwu gmin: Mikołajki i Ruciana- Nida. Powierzchnia rzeki wynosi 21,2 ha.

Spis treści 1 Rzeka 2 Właściwy bieg rzeki 3 Szlak kajakowy 4 Zobacz też 4.1 Bibliografia 4.2 Przypisy

[edytuj] Rzeka

Dolina rzeki jest w wielu miejscach zatorfiona i zabagniona, wahająca się w granicach od około 1,5 km w części środkowej do 30-50 m w miejscach północnej i południowej części, otoczona jest wzniesieniami morenowymi o urozmaiconej rzeźbie. Nurt rzeki Krutyni jest wolny, a rzeka tworzy liczne zakola, szczególnie w środkowej, zabagnionej części rezerwatu. Spadek rzeki na długości około 10 km rezerwatu wynosi 1,3 m. Szerokość rzeki osiąga 30-40m, a głębokość od 1,5 - 2,5m do 3-7m^[1].

Bieg Krutyni pod względem hydrologicznym rozpoczyna się na terenach otaczających Jezioro Warpuskie. Na pojezierzach jednak zwyczajowo przyjmuje się nieco inne kryteria nazewnictwa. Rzeki zmieniają nazwy zawsze (lub prawie zawsze) wtedy, gdy przepływają przez jezioro, które zbiera wodę z innych, dodatkowych rzek i cieków. Według takiego kryterium Krutynia zaczyna się w Jeziorze Krutyńskim, a kończy w Jeziorze Bełdany, gdzie wpływa do Systemu Wielkich Jezior Mazurskich. Zatem Krutynia w swoim różnym biegu przyjmuje różne nazwy. Między początkowymi jeziorami nie ma nazwy, następnie przyjmuje kolejno: Sobiepanka, Grabówka, Dąbrówka, Babięcka Struga, Struga Spychowska, aż w końcu Krutynia.

W rzece występują:

• grążel żółty Nuphar lutea,
• grzybienie białe Nymphaea alba,
• osoka aleosowa Stratiotes aloides,
• strzałka woda Stagittaria sagittifolia.
• Można łowić rybki?

Litoral zajmują zbiorowiska szuwarowe z trzciną pospolitą Phragmites australis, mozgą trzcinową Phalaris arundinacea, pałką szerokolistną Typha latifolia.^[2].

[edytuj] Właściwy bieg rzeki

Bieg rzeki przedstawiono od dołu do góry. Drukiem wytłuszczonym zaznaczono nurt główny rzeki, zwykłym dopływy.

W górnym biegu, do jeziora Zyzdrój Wielki, Krutynia ma bieg następujący:

• Jezioro Zyzdrój Wielki
  • Babięcka Struga
    • Czarna Struga
      • Jezioro Tejsowo
        • Jezioro Kały
          • Jezioro Krawienko
            • Jezioro Krawno
      • Jezioro Babięty Małe
        • Babant
          • Jezioro Babięty Wielkie
            • Jezioro Rańskie
            • Jezioro Słupek
              • Jezioro Miętkie
                • Jezioro Zaleśna
                  • Jezioro Bobrek
            • Jezioro Kamionka
            • Jezioro Stromek
              • Babant
                • Jezioro Pierwój
    • Jezioro Gant
      • Dąbrówka
        • Jezioro Białe
          • Jezioro Krzywe
          • Jezioro Piłakno
          • Jezioro Dłużec
            • Grabówka
              • Jezioro Zdrężno
              • Jezioro Kujno
                • Sobiepanka
                  • Jezioro Lampasz
                    • Jezioro Lampackie
                      • Jezioro Gierlandzkie
                        • Jezioro Pustnik
                        • Jezioro Zyndrackie
                          • Jezioro Warpuskie

W średnim biegu system połączeń jest następujący:

• Jezioro Krutyńskie
  • Jezioro Klimut
    • Jezioro Mojtyn
      • Jezioro Nawiady
        • Jezioro Nawiadki
          • Jezioro Chudek
          • Jezioro Kiebłonki
  • Jezioro Mokre
    • Jezioro Kołowin
      • Jezioro Piersławek
    • Jezioro Uplik
      • Jezioro Zdrużno
        • Struga Spychowska
          • Jezioro Kierwik
          • Jezioro Spychowskie
            • Jezioro Ciche
            • Struga Spychowska
              • Jezioro Zyzdrój Mały
                • Jezioro Zyzdrój Wielki

W dolnym biegu, poniżej Jeziora Krutyńskiego do ujścia bieg jest następujący:

• Jezioro Bełdany
  • Krutynia
    • Jezioro Jerzewko
      • Krutynia
        • Jezioro Malinówko
          • Krutynia
            • Jezioro Lisuńskie
            • Jezioro Gardyńskie
              • Krutynia
                • Jezioro Krutyńskie

[edytuj] Szlak kajakowy

Szlak kajakowy Krutyni przebiega przez Puszczę Piską, a od Jeziora Mokrego także przez Mazurski Park Krajobrazowy. Długość szlaku wynosi 102 km, w tym 60 km to woda stojąca. Najpopularniejsza trasa spływu rozpoczyna się w Sorkwitach i kończy w miejscowości Ruciane-Nida.

Jedną z ciekawostek na szlaku jest 1,5-kilometrowy odcinek rzeczki Sobiepanka (niedaleko Sorkwit), której nurt może płynąć w obie strony. Przy braku szczęścia uczestnicy spływu wiosłują tam więc pod prąd.

Popularna trasa spływu przebiega następująco:

• Jezioro Lampackie
• Rz. Sobiepanka
• Jezioro Borowski Las
• Rz. Babięcka Struga
• Jezioro Dłużec
• Jezioro Białe
• Jezioro Gant
• Babięta
• Jezioro Zyzdrój Wielki
• Jezioro Zyzdrój Mały
• Jezioro Spychowskie
• Jezioro Zdrużno
• Jezioro Mokre
• Zgon
• Rz. Krutynia
• Krutyń
• Krutyński Piecek
• Wojnowo
• Ukta
• Jezioro Gardyńskie
• Jezioro Bełdany
• Jezioro Bełdany
• Jezioro Nidzkie
• Ruciane-Nida

[edytuj] Zobacz też

• Bieńki-Stanica Wodna (Szlak Rzeki Krutyni)
• Krutyń
• Szlaki kajakowe w Polsce
• Kośna

[edytuj] Bibliografia

• Aleksander W. Sokołowski, Jacek Kot, Przyroda województwa suwalskiego, Suwałki 1996, ISBN 83-900714-2-8

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Aleksander W. Sokołowski, Jacek Kot, Przyroda województwa suwalskiego, Suwałki 1996, s. 109
2. ↑ Aleksander W. Sokołowski, Jacek Kot, Przyroda województwa suwalskiego, Suwałki 1996, s. 109