Kryterium podziału
Z Wikipedii
Kryterium podziału - zasada organizująca, według której dokonujemy podziału logicznego jakiegoś zbioru.
Kryterium podziału jest jednym z trzech niezbędnych warunków (obok rozłączności i adekwatności) poprawnie dokonanego podziału logicznego.
Kryterium podziału jest wybierane przez osobę dokonującą podziału zgodnie z jej potrzebami poznawczymi. Przykłady:
- zoolog dzieli zwierzęta według kryterium gatunków
- literaturoznawca dzieli książki według kryterium języka
- ministerstwo polityki społecznej dzieli obywateli kraju według kryterium dochodów na głowę
- demograf dzieli ludzi według kryterium rasy
- firma telekomunikacyjna przygotowująca książkę telefoniczną dzieli abonentów według pierwszej litery nazwiska
- firma odzieżowa dzieli potencjalnych klientów według kryterium wzrostu lub wagi
Kryteriów podziału jest oczywiście bardzo wiele, a co więcej, ten sam zbiór można dzielić według rozmaitych kryteriów, zależnie od doraźnych potrzeb. Przykładowo, zbiór mieszkańców Warszawy można dzielić według płci, wieku, wzrostu, wagi, stopnia zamożności, zameldowania w dzielnicy itd., i choć przy każdym z tych podziałów podzbiory (zakresy podrzędne) będą zawierały odmienne elementy, w sumie będą dawać ten sam zakres nadrzędny, czyli zbiór mieszkańców Warszawy.
Przy doborze kryterium podziału należy się oczywiście kierować zasadą praktyczności. Nie ma sensu dzielić ludzi na mających powyżej 250 cm wzrostu i mających do 250 cm wzrostu, gdyż podział taki byłby zupełnie niepraktyczny z poznawczego punktu widzenia. Ma za to oczywiście głęboki praktyczny sens podział ludzi na mających do 150 cm, od 150 do 180 cm i mających powyżej 180 cm.
Odróżnia się podziały naturalne i sztuczne.
- Podziałem naturalnym jest podział według pewnych typowych cech przypisywanych zwykle elementom danego zbioru, np. podział ludzi według rasy czy wieku.
- Podziałem sztucznym jest podział według arbitralnie dobranych cech, np. według pierwszej litery nazwiska czy zamieszkania w dzielnicy, gdyż nie są to cechy naturalne ludzi.
