Ktesibios

Z Wikipedii

Ktesibios (ur.285 p.n.e. zm.228 p.n.e.) był wybitnym greckim konstruktorem, wynalazcą i matematykiem, działającym w Aleksandrii za panowania Ptolemeusza II Filadelfosa. Jego prace na temat sprężystości powietrza i konstrukcje wykorzystujące to zjawisko dały mu tytuł "ojca pneumatyki". Żadne z dzieł Ktesibiosa nie przetrwało do czasów współczesnych, a jego dokonania znamy przede wszystkim z pism Filona z Biznacjum, Herona i Witruwiusza.

[edytuj] Życie

Bardzo mało wiadomo o jego życiu. Ojciec Ktesibiosa był fryzjerem, początkowo sam wynalazca także pracował w tym zawodzie. Dla ułatwienia sobie pracy skonstruował lustro, którego pozycję można było łatwo dostosowywać dzięki ołowianej przeciwwadze. Później pracował w aleksandryjskim Museionie (prawdopodobnie był jego pierwszym kierownikiem).

[edytuj] Działalność naukowa

Tytuł "ojca pneumatyki" zawdzięcza pierwszym badaniom nad elastycznymi własnościami powietrza oraz dwóm pracom: bardziej teoretycznej "Dowody pneumatyczne" i praktycznej "Zastosowania", w których opisał wiele maszyn wykorzystujących zjawisko ściśliwości powietrza (choć pierwsza wzmianka o ciśnieniu atmosferycznym pojawia się wcześniej u Empedoklesa, a wkład w rozwój pneumatyki wniósł prawdopodobnie także Straton z Lampsaku). Ktesibios był wynalazcą pierwszego dokładnego zegara, działającego dzięki stałemu strumieniowi wody. Jak wspomina Witruwiusz, konstruował też zegary, które pozwalały o wyznaczonej godzinie uruchamiać różne automaty, budowane w celach rozrywkowych. Witruwiusz wskazuje Ktesibiosa jako konstruktora pompy tłoczącej, wynalazku, który był powszechny jeszcze w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Ktesibios był wynalazcą organów wodnych - prekursora średniowiecznych organów, zajmował się także konstrukcją broni miotanych, wykorzystujących energię sprężyn z metalowych stopów oraz ściśniętego powietrza (aerotonon). Jako pierwszy wprowadził do mechaniki zawór.

[edytuj] Bibliografia

Lucio Russo: Zapomniana rewolucja. Grecka myśl naukowa a nauka nowoczesna.. Kraków: Universitas, 2005. ISBN 83-242-0451-2.