Lazaret

Z Wikipedii

Lazaret (z wł. lazaretto - szpital polowy, przytułek, z wł. Lazar – Łazarz, oraz z wł. Nazaretto - Nazaret) - dawne określenie szpitala wojskowego, zwłaszcza polowego, który przeznaczony był do opatrywania rannych na polu walki oraz izolacji i leczenia chorych żołnierzy.

Nazwa "lazaret" wywodzi się od imienia św. Łazarza, który był opiekunem chorych na trąd, oraz od nazwy wyspy w pobliżu Wenecji, na której stał kościół Santa Maria di Nazaretto. Po epidemii dżumy w 1347 - 1348 w Wenecji na wyspie tej zorganizowano miejsce kwarantanny, które później przekształciło się w leprozorium.

W okresie Odrodzenia, nazwy lazaretto używano wobec niewielkich budowli w miejscach kwarantanny lub odosobnienia chorych, zwłaszcza w leprozoriach. Z czasem budynki te stały się przytułkami dla ciężko chorych i umierających, prowadzonych przez Zakon Rycerzy św. Łazarza, nazywanych lazarystami, którzy się nimi opiekowali.

Pierwotne lazarety miały charakter budowli tymczasowych (zwykle drewnianych), stawianych na granicy leprozorium lub były innymi budynkami adaptowanymi do tego celu. Podobne adaptowane lecznice i przytułki zaczęły pojawiać się w pobliżu pól bitewnych (licznych w ówczesnej Europie), w których opiekowano się umierającymi rannymi żołnierzami, a także przeprowadzano zabiegi chirurgiczne, mogące ich uratować.

Nazwa lazaret nie jest obecnie używana w pol. terminologii wojskowo-medycznej. W języku potocznym nazwą tą określano w przeszłości m.in.:

• wojskowe szpitale polowe, tj. tymczasowe szpitale polowe rozwijane w namiotach lub w adaptowanych budynkach na szczeblu brygady, dywizji lub wyższych (brygadowy i dywizyjny punkt medyczny) - np. z tą myślą projektowano "szkoły tysiąclecia", licznie budowane w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w PRL,
• ruchome szpitale ewakuacyjne (np. pociągi szpitalne, okręty szpitalne, samoloty szpitalne),
• szpitale izolacyjne dla chorych zakaźnych (lub osób poddawanych kwarantannie), organizowane w miejscach masowych zachorowań,
• szpitale w obozach jenieckich.

W niektórych miastach będących siedzibami dużych zgrupowań wojska, budowano przy koszarach specjalne budynki będące izbami chorych lub stałymi szpitalami wojskowymi, które też nazywano "lazaretami". Nie jest to w pełni poprawna nazwa, gdyż budynki o tym przeznaczeniu, budowane jeszcze w okresie Imperium Rzymskiego nazywano (łac.) valetudinarium. Valetudinaria były zalążkiem wojskowej i państwowej służby zdrowia.