Leonid Andrejew

Z Wikipedii

Leonid Andrejew (ros. Леонид Николаевич Андреев) (ur. 9 sierpnia 1871 Orzeł, Rosja, zm. 12 września 1919, Mustamäki lub Riepino, Finlandia - rosyjski pisarz, dramaturg, dziennikarz. Jest uznawany za prekursora ekspresjonizmu w literaturze rosyjskiej.

Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Petersburskim. Już wtedy zaczął pisać pierwsze opowiadania. Redaktorzy gazet odrzucali je. Studia prawnicze ukończył na Uniwersytecie Moskiewskim. Został adwokatem i rozpoczął praktykę obrońcy sądowego. Pisał kroniki sądowe. Jego pierwsze opowiadanie pisane było pod wpływem Dickensa. Maksym Gorki docenił jego talent i wprowadził do grupy młodych literatów skupionego wokół wydawnictwa Znanije.

Prawdziwy sukces przyniosło mu opowiadanie Żyli-Byli zamieszczone w dzienniku Żyzn (1901). W 1902 został redaktorem Kuriera. W tym samym roku, dzięki pomocy Gorkiego, udaje mu się wydać pierwszy tom opowiadań. W tych latach kształtuje się jego styl pisarski.

Dużo podróżował po Skandynawii i na południu Europy. Wcześnie zajął się fotografią, kilka lat temu zostały ponownie odkryte jego barwne fotografie z Italii zrobione na początku ubiegłego stulecia.

Był idealistą i buntownikiem. Krwawe stłumienie przez carat ruchów wolnościowych w Rosji w latach 1905-1907 przepełniło jego utwory głebokim pesymizmem. Nie dostrzegał jednak rozwiązania w socjaliźmie, wyrażając nieufność do wszelkiego rodzaju lewicowych konspiracji. W przeciwieństwie do swego przyjaciela Gorkiego, nie mógł się pogodzić z porządkami po rewolucji październikowej. Po rewolucji opuścił Rosję mieszkając najpierw w Nimeczech, potem we Francji, by osiedlić się blisko Rosji - w Finlandii, o kilkadziesiąt kilometrów od granicy rosyjskiej. Jego dom był centrum spotkań emigrantów rosyjskich. Wysyła też stamtąd manifesty sprzeciwiające się ekscesom rewolucji. Wysłał między innymi list do prezydenta Stanów Zjednoczonych, apelując o interwencję wojskową w Rosji. Zmarł przedwcześnie, w wieku niespełna 48 lat, z nie do końca wyjaśnionych przyczyn, w 1919 roku w Mustamäki, w Finlandii.

W Polsce był popularny w latach dwudziestych XX wieku. Leon Kruczkowski w oparciu o jego opowiadanie Gubernator napisał sztukę Śmierć gubernatora. Ostatnio powracają na sceny polskie sztuki teatralne Andrejewa.

Jego synowie Danił Andrejew oraz Vadim Andrejew byli wybitnymi pisarzami. Danił Andrejew żył w Rosji, był autorem zwalczanym i więzionym przez komunistów. Jego zniszczone przez NKWD dzieło Roza Mira oddało się odtworzyć i obecnie istnieje również w polskim tłumaczeniu. Vadim Andrejew żył najpierw na emigracjii w Berlinie, a po dojściu Hitlera do władzy w Paryżu. Był wybitnym poetą. Jego córka, wnuczka Leonida Olga Andrejew-Carlisle mieszka w San Fracisco i jest uznaną pisarką amerykańską.

[edytuj] Opowiadania

• Szlem
• Milczenie
• Mur
• Myśl (1902)
• Gubernator (1905)
• Ziemia (1913)

[edytuj] Sztuki

• Sawa (1906)
• Car-Głód (1908)
• Dni naszego życia (1909)
• Jekatierina Iwanowna
• Miłość do bliźniego
• Koń w Senacie
• Życie człowieka
• Ten, którego biją po twarzy