Liczba cetanowa
Z Wikipedii
Liczba cetanowa (LC) - wskaźnik zdolności olejów napędowych do samozapłonu. Jeden z podstawowych parametrów olejów napędowych, zależący od ich składu chemicznego.
Liczbę cetanową wyznacza się porównując czas zapłonu (zob. zwłoka zapłonu) dla paliwa wzorcowego i analizowanego oleju napędowego, stosując do tego celu specjalne silniki wzorcowe. Paliwo wzorcowe to mieszanka cetanu (heksadekanu, C16H34) - posiadającego bardzo krótki czas zapłonu i α-metylo-naftalenu. Gdy analizowany olej napędowy posiada własności takie jak czysty cetan ma on liczbę cetanową 100. Gdy posiada własności takie jak mieszanka 50:50 cetanu i α-metylo-naftalenu ma on liczbę cetanową równą 50.
Najbardziej korzystne w silnikach z zapłonem samoczynnym są liniowe węglowodory parafinowe, które spalają się równomiernie, a ich liczba cetanowa rośnie w granicach 70-110 wraz ze wzrostem wielkości cząsteczek węglowodoru. Rozgałęzione węglowodory parafinowe i nafteny są już mniej korzystne, a ich liczba cetanowa zawiera się w granicach 20-70. Najgorsze własności mają proste węglowodory aromatyczne, których liczba cetanowa waha się w granicach 0-60, natomiast dla wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (poza naftenami) wartość ta wynosi tylko ok. 20.
Na liczbę cetanowa ma również wpływ skład frakcyjny oleju. Ogólnie można powiedzieć, że im lżejsze (mające niższą temperaturę wrzenia) paliwo, tym mniejsza liczba cetanowa. Lekkich frakcji ropy naftowej nie można jednak całkowicie usuwać ze składu olejów napędowych, bo są one ważne przy uruchamianiu silnika.
W polskiej normie dla olejów napędowych ustalone jest minimum liczby cetanowej, wynoszące 51, ponieważ badania eksploatacyjne silników Diesla wykazały, że paliwa o niższej liczbie niekorzystnie wpływają na silnik (powodując spalanie w rosnącej objętości nad tłokiem, co termodynamicznie jest niekorzystne) i znacznie obniżają ekonomikę jazdy. Generują też większy hałas, a zwiększone zużycie paliwa (przy niezupełnym spalaniu) powoduje zwiększoną emisję sadzy. Natomiast wzrost liczby cetanowej powyżej 50 wydatnie poprawia własności eksploatacyjne paliwa, praca silnika jest "miękka", łatwiej wchodzi on na obroty, ułatwia rozruch silnika, spowalnia zanieczyszczenie dysz wtryskiwaczy, ogranicza udział cząstek stałych w spalinach i obniża hałaśliwość silnika.
Są w Polsce stacje benzynowe sprzedające olej napędowy o deklarowanej LC min. 55.
