Lider (psychologia)

Z Wikipedii

Lider (od ang. leader) - osoba lub organizacja przewodząca, stojąca na czele danej grupy. Cechą charakterystyczną lidera jest to, że ludzie lub organizacje same chcą go naśladować oraz łatwo poddają się jego przywództwu.

R.K. Merton dokonał następującego rozróżnienia wśród liderów:

ludzie, którzy wywierają wpływ w chwili obecnej (tacy, których pozycja społeczna jest ustalona);
ludzie potencjalnie wpływowi (wschodzące gwiazdy, pnące się pod górę w drabinie społecznej);
ludzie, których wpływ stopniowo zanika (po osiągnięciu szczytu posuwają się w dół po drabinie społecznej);
ludzie, których wpływ jest "ukryty" (osoby te posiadają obiektywne cechy osoby wywierającej wpływ, ale nie wykorzystują tej właściwości).

Liderem może być osoba, która:

posiada osobisty autorytet lub prestiż, jest wpływowa i z tego tytułu spełnia określone funkcje społeczne. Funkcje te nie zawsze mają sformalizowany charakter, czyli nie muszą się wiązać z zajmowaniem eksponowanego stanowiska;
zajmuje eksponowane stanowisko w liczących się, publicznych lub prywatnych organizacjach, funkcjonujących w danym społeczeństwie i z tego tytułu cieszy się w nim instytucjonalnym, czyli urzędowym autorytetem lub prestiżem. Pełnione funkcje mają zawsze sformalizowany charakter poza następującymi sytuacjami:
- kiedy następuje kumulacja autorytetu osobistego i urzędowego, np. osoba szczególnie zasłużona w działalności w danej dziedzinie zostaje powołana na stanowisko urzędowe związane z wcześniej prowadzoną działalnością;
- kiedy osoba do uzyskanej posady "dodaje" wypracowany w trakcie jej sprawowania autorytet i często zachowuje go nawet wtedy, gdy posadę tę przestaje już zajmować.

[edytuj] Bibliografia:

R.K. Merton: Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa 1982.
R. Cialdini: Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk 2000.
J. Sztumski: Elity i ich miejsce w społeczeństwie. Katowice 1997.
B. Bogdan: Rola liderów lokalnych i organizacji pozarządowych w realizacji zadań polityki społecznej na terenie miasta Rybnika. Katowice 2001.