Dyskusja:Lubiechowa

Z Wikipedii

Barbara Połowin- Lubiechowa

DZIEJE I ZABYTKI LUBIECHOWEJ

Na pewno jedną z pierwszych wsi, która powstały u podnóża Gór Kaczawskich była Lubiechowa, ale nie jest to dostatecznie udokumentowane. Jest, to duża wies łańcuchowa, której górna część leży na północno-wschodnim zboczu Grzbietu Północnego, a środkowa i dolna na obszarze Pogórza Kaczawskiego. Jej zabudowa ciągnie się ponad 4,5 km na wysokości około 295-500m. Założenie Lubiechowej przypada na XIII wiek. W roku 1305 nosiła ona nazwę Libental i w latach późniejszych zmieniała kilka razy swą nazwę. Dopiero w 1947 roku przyjęto jej obecną nazwę, a dwa lata wcześniej, czyli w 1945 roku nosiła nazwę Miłosław. Należała do gminy Świerzawa w powiecie złotoryjskim, w województwie jeleniogórskim. Od 1999 roku zmieniło się tylko województwo na dolnośląskie .Lubiechowa liczy sobie 1558 ha, w tym 1067 ha użytków rolnych i 383 ha lasów. Do wsi dociera lokalna szosa ze Świerzawy, która dalej przechodzi w drogę leśną na Chrośnicką Przełęcz. W centrum szosa ta krzyżuje się z innymi drogami na Sokołowiec i do Janochowa. Od Południowego-zachodu nad Lubiechową wyrasta zwarty masyw Okola z Pańską Wysoczką i Świerkami. Od północnego-zachodu nad środkową częścią wsi nieznacznie góruje wzgórze Łomy, znane ze swoich kamieniołomów. Wieś otaczają głównie użytki rolne o niezłych glebach, jedynie na zboczach Grzbietu Północnego ciągną się zwarte kompleksy lasów świerkowych lub świerkowo-bukowych. Mieści się tu leśnictwo, a przy pałacu jest park o powierzchni 6,0 ha z licznymi okazami starych drzew, zwłaszcza rodzimych. Główna część wsi leży na terenie zabudowanym z górnokredowych mułowców i piaskowców tworzących tzw. “formacje z Rząśnika”. Na północ od zabudowań ciągnie się w nich soczewa trychybazaltów i druga ryolitów, zaliczanych do czerwonego spągowca.Szczególnie atrakcyjna jest ta pierwsza, tworząca wcześniej wspomniane wzgórze Łomy ze starym kamieniołomem perskim melafirów migdałowcowych. Jest to miejsce znane wszystkim zbieraczom kamieni ozdobnych. Spotyka się tu geody ametystów osiągające do 20 cm średnicy, z kryształami do 1,5 cm. Ponad to występują tu piękne agaty o bardzo żywych barwach, a także kwarc mleczny i dymny, baryt, kalcyt i zeolity. Z kolei powyżej wsi, w stronę Grzbietu Północnego ciągną się ordowickie fyllity z kwarcytami oraz staropalezoiczne łupki zieleńcowe z soczewami ryolitów. Największe znaczenie gospodarcze maja złoża melafirów w rejonie Sokołowskich Wzgórz, nie są one jednak eksploatowane. Lubiechowa jest wsią rolną. W 1978 roku było tu 145 gospodarstw indywidualnych, a w 1988 było juz tylko 94, wyłącznie z pracy utrzymywało się 30% ludności. Część mieszkańców dojeżdżała do pracy przeważnie do okolicznych kamieniołomów. Wieś ta posiada podstawowe, chociaż ubogie zaplecze handlowo-usługowe i infrastrukturę techniczną. Jest m.in. biblioteka, Dom Kultury, 2 sklepy, gospodarstwo agroturystyczne oraz kościół, straż pożarna. Lubiechowa ma wybitne walory krajoznawcze i ładne położenie na atrakcyjnym terenie. Atuty te jednak nie są wykorzystywane dla rozwoju funkcji wypoczynkowej. Nawet działający przez wiele lat Ośrodek Wczasowo-Kolonialny został zamknięty. Dzieje Lubiechowej są jak dotąd niejasne. Wiadomo tylko, że należał do rodu von Borroviz und von Borau, a następnie drogą transakcji handlowej i poprzez dziedziczenie znalazła się w rękach kilku właścicieli, którzy mieli jej poszczególne części. Współudziały w Lubiechowej mieli ostatecznie: von Polsniz, von Reibniz, von Braun, von Reideberg, von Fŭrst i von Zedliz. Von Zedlitzowie okazali się najbogatsi, najwytrwalsi albo najbardziej obrotni, ponieważ oni zdołali scalić ponownie całą wieś i skupić ją w swoich rękach. Miało to miejsce w okresie wojny 30-letniej i od tego momentu Lubiechowa pozostała na dłuższy czas ich własnością. W 1613 roku miejscowy kościół należał do ewangelickiego. Samo przejęcie mogło nastąpić nawet wcześniej o czym świadczą dokonywane wówczas prace remontowe. Po wojnie 30-letniej nie zmienili się właściciele, chociaż dzieliła się nadal na kilka posiadłości. W 1786 r. Lubiechowa nadal należała do barona Kaspara Konrada von Zedliza, ale dzieliła się na pięć część.

W pierwszych latach XIX wieku w Lubiechowej były dwa kościoły i dwie szkoły oraz jedna plebania, pałac, cztery folwarki, 3 młyny wodne i wiatrak, a mieszkał 21 kmieci, 107 zagrodników i 37 chałupników. Była to więc bogata wieś rolna, o czym świadczy m.in. mała liczba chałupników i rzemieślników. Z latami wieś stawała się coraz bogatsza i rozwijała się. Powstał kościół katolicki, gospoda w Janochowie, szkoła ewangelicka, olejarnia, cegielnia i wapienniki. Do 1837 roku przystąpiono przez następnego właściciela do przebudowy pałacu dodając skrzydło boczne, w tym samym roku cały majątek kupił książę Adam Czartoryski. Jednak w 1841 roku odsprzedał ją kolejnemu właścicielowi. Lubiechowa stanowiła jedną z największych i najbardziej dochodowych posiadłości w całej okolicy. Wieś była i jest w dalszym stopniu celem wycieczek. Wiedzie tędy szlak ze Świerzawy na Okole. W Lubiechowej zwiedzane są takie miejsca jak: stary kościół, pałac, spichlerz, a przede wszystkim kamieniołom. Przed samym końcem II wojny światowej doszło jeszcze do zmian właściciela pałacu, ale nie wiadomo czy w ogóle zdążył on wejść w jego posiadanie. Według niepotwierdzonych przekazów podczas II wojny światowej w Lubiechowej miał istnieć jakiś niewielki obóz jeniecki. Po 1945 roku Lubiechowa pozostała wsią rolną, ale przez jakiś czas eksploatowano kamieniołom na Łomach. W pałacu mieścił się Dom Wczasowy PKP, ale został zamknięty i miej więcej w tym samym czasie zlikwidowano kościół ewangelicki. Wieś od lat ma ustabilizowaną , na dość wysokim poziomie liczbę mieszkańców . Jednak jej położenie na uboczu i brak miejsc pracy nie sprzyjają jej rozwojowi., chociaż w ostatnich latach czyniono próby ożywienia m.in. poprzez propagowanie agroturystyki. Lubiechowa zachowała pierwotny układ przestrzenny i prawie kompletny zespół starej zabudowy, w którym są bardzo cenne obiekty. Jednym z najcenniejszych obiektów sakralnych w Górach Kaczawskich jest pochodzący z lat 1260-70 Kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła nieznacznie rozbudowany w początkach XIV wieku obok którego znajduje się również cmentarz. Jest to budowla kamienna, orientowna, złożona z prostokątnej nawy nakrytej drewnem, stropem z pozostałościami XIX wieku, węższego prezbiterium przykrytego sklepieniem krzyżowo-żebrowym ze służkami. Zarówno zworniki jak i głowice służek pokrywa bogata dekoracja rzeźbiarska. Ponad to zachowały się ostrosłupkowe portale gotycki z XIV i XV w. oraz kamienne sakramentarium ścienne. Okna w większości ostrosłupkowe lub półkoliste, rozglifione. Na osi kwadratowa wieża zakończona galerią ze sterczynami na narożach , zwieńczona iglicowym hełmem,, dachy dwuspadowe. Wewnątrz najcenniejszym elementem wystroju jest zespół fresków w prezbiterium. Najstarsze przedstawiają Pochód i Pokłon Trzech Króli, oraz Św. Jerzego walczącego ze smokiem. Na sklepieniu i pozostałych ścianach przedstawiają m.in. Sąd Ostateczny, Stworzenie Świata oraz Grzech Pierworodny. Innym elementem wystroju jest lektorium, na które prowadzą kamienne schody grubości muru, ołtarz z 1613 roku- dzieło Theodora Schesbella z Jeleniej Góry, renesansowa kamienna chrzcielnica 1594 r ozdobiona figlarnym fryzem - dzieło Kaspra Bergera z Legnicy. Z tego okresu pochodzi także ołtarz boczny i prospekt organowy. Są tez obrazy olejne z XVII w. Uwagę zwracają także zespół całopostaciowych nagrobków z XVI - XVII wieku rodu von Zedlizów. Kościół i cmentarz otacza częściowo zachowany wysoki mur kamienny z XV wieku. Drugim ważnym zabytkiem Lubiechowej jest pałac znajdujący się przy ulicy Wczasowej 1 pochodzący z XVIII w. Jest to budowla 3-kondygnacyjna, 7-osiowa, z parterowymi 3-osiowymi skrzydłami bocznymi. Nakryta 4-spadowym dachem, nad skrzydłami bocznymi 3-spadowymi. Wyraźny gzyms wieńczący odcina ściankę kolankową. Wewnątrz sień sklepiona kolebką z lunetami, w część pomieszczeń stropy zwierciadlane. Po drugiej stronie drogi przed pałacem znajdują się pozostałości po sadzawce nad którą rosną stare drzewa, a za pałacem pozostałości parku o pow. 6,0 ha, który powstał w XVIII-XIX w. Zachowały się w nim okazy starych drzew m.in. pomnikowych dębów szypułkowych. W skład zespołu wchodzą także oficyny pałacowe znajdująca się przy ulicy Wczasowej 4, są to mieszkania i dawna kaplica ewangelicka, obecnie w oficynie znajdują się pomieszczenia mieszkalne. W ścianie szczytowej jest kamienny kartusz herbowy. W górnej części wsi przy ulicy Długiej 38 zachował się zespół falworyczny z okazałym renesansowym dworem z XVI w. Obok dworu znajduje się długi budynek mieszkalno-gospodarczy z XIX w. W skład zespołu wchodzi także dom mieszkalny. Do zabytków z tamtego okresów należą także: piętrowy Dom Kultury ul. Długa 31a (dawniej Dom Ludowy z końca XIX w. z biblioteką, na jego 1 piętrze znajduje się sala taneczna), szkoła przy ulicy Długiej 23. W Lubiechowej do dziś stoi wiele starych budynków mieszkalnych, mieszkalno-gospodarczych i gospodarczych w większości murowane ale są tez murowano-szachowe, powstałe przeważnie w XIX wieku. Z tego okresu są praktycznie każde budynki znajdujące się na ulicy Polnej, Wczasowej, Kościelnej i Długiej. Przez Lubiechową prowadzi żółty szlak ze Świerzawy na Okole. Kończąc chciałabym podkreślić, że Lubiechowa jest dużą wsią posiadającą wspaniałe walory turystyczne, a dla każdego, kto lubi zwiedzać stare zabytki i choć trochę interesuje się historia znajdzie się tu coś ciekawego. Ponad to, z górnej części Lubiechowej rozlegają się wspaniałe widoki na okolicę, ponieważ wieś ta leży na terenie górzystym. Kilkadziesiąt kilometrów dalej, kierując się w stronę Jeleniej Góry są dobrze znane Góry Sudecki, w których najwyższym szczytem jest Śnieżka. Serdecznie Zapraszam do zwiedzania!!!:-))

Źródło: opracowanie własne