Masakry wrześniowe
Z Wikipedii
Masakry wrześniowe - fala samosądów wymierzonych przeciwko aresztowanym przedstawicielom szlachty i duchowieństwa, jaka miała miejsce w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej we wrześniu 1792.
[edytuj] Tło polityczne i społeczne
Na początku września 1792 do Paryża dotarły wieści o agresji ze strony Prus i upadku twierdzy Verdun. Dowództwo pruskiej armii pompatycznie zapowiadało położenie kresu panującej we Francji "anarchii" i przywrócenie monarchii absolutnej. Wydany z tej okazji manifest zapowiadał również surowe kary dla wszystkich, którzy będą bronić osiągnięć rewolucji.
W Paryżu, dodatkowo nękanym klęską głodu, zapanowała histeria. Krążyły niesprawdzone wiadomości o swoistej "piątej kolumnie", jaką mieli tworzyć wewnątrz kraju arystokraci i księża, którzy nie złożyli przysięgi na wierność państwu. Ponieważ dotychczasowy parlament - Legislatywa dopiero co zakończył swoje prace, a nowy - Konwent Narodowy - jeszcze nie odbył pierwszego posiedzenia, faktyczną władzę w mieście przejęła Komuna Paryża, ludowy samorząd grupujący najbardziej radykalnych polityków. Organ ten już w czasie masakr nie zrobił nic, by je powstrzymać, może poza werbalnymi wezwaniami do spokoju.
[edytuj] Przebieg masakr 2-7 września 1792
Pierwszym udokumentowanym atakiem na więźniów było morderstwo dwudziestu czterech księży niekonstytucyjnych (nie przysięgli wierności państwu) w czasie przewożenia ich do innego więzienia. Tłum zaatakował konwój i zmasakrował więźniów. Wieść o tym wypadku rozniosła się po całym mieście i posłużyła jako zachęta do kolejnych ataków na zakłady karne. Więźniowie pochodzenia arystokratycznego i księża byli mordowani, głównie przy pomocy prymitywnej broni białej, a ich ciała masakrowane. Przesadzone są jednak - w większości wypadków - informacje o mordowaniu więźniów w szczególnie wymyślny i okrutny sposób, np. poprzez wbijanie na pal.
Najbardziej znaną ofiarą masakr była księżna de Lamballe, przyjaciółka uwięzionej Marii Antoniny. Napastnicy odcięli jej głowę, zatknęli na pice i w pochodzie przed więzieniem Temple pokazali ją byłej królowej. Samego Temple jednak nie zaatakowali.
[edytuj] Bilans ofiar
Historycy szacują ilość ofiar masakr na ok. 200 księży katolickich i trzech biskupów, do tego między tysiącem a 1400 zabitych więźniów. Choć pierwotny gniew tłumu skierowany był przeciw arystokratom, w liczbie tej ponad połowa to pospolici przestępcy, osadzeni za przestępstwa kryminalne, a nie kontrrewolucję.
