Maurice Halbwachs

Z Wikipedii

Maurice Halbwachs (ur. 11 marca 1877w Reims – zm. 16 marca 1945 w obozie Buchenwald), francuski socjolog ze szkoły Durkheima.

Twórca pojęcia pamięć społeczna (mémoire collective). Obronił doktorat pot tytułem Les niveaux de vie des ouvriers oraz habilitacja (agrégation) z filozofii. Pracował jako docent (maitre de conférences) filozofii na Uniwersytecie w Caen a od 1919, jako profesor socjologii na Uniwersytecie w Strasburgu. W 1935 mianowany na katedrę socjologii paryskiej Sorbony. W 1938 zostaje wybrany prezesem Institut français de sociologie. 10 maja 1944 wybrany na katedrę psychologii kolektywnej w Collège de France ale już 23 lipca tego roku zatrzymany przez Gestapo i wysłany do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie gdzie umarł.

[edytuj] Dorobek

W pracy naukowej był silnie zorientowany empirycznie. Najważniejsze tematy badawcze to pamięć zbiorowa (Społeczne ramy pamięci) i klasy społeczne. Pamięć zbiorowa nie jest mechaniczną zdolnością rejestrowania obserwowanych zjawisk, lecz polega na rekonstruowaniu przeszłości przez pamiętający podmiot. Możliwe to jest dzięki temu, że podmiot jest członkiem wspólnoty, która dostarcza mu pewnych ram, w których umieszcza zapamiętane fakty. Zmiana przynależności grupowej pociąga za sobą rekonstrukcję wspomnień. Halbwachs pokazał, że kryzys społeczny pociąga za sobą nie tylko ujednostkowienie ale i wyobcowaniu się ze społeczeństwa wielkich grup ludzkich, przede wszystkim klasy robotniczej. Klasa społeczna to zjawisko ze sfery świadomości społecznej. Istotnym dla niego problem to fakt niejednakowego uczestniczenia różnych klas w życiu społecznym, przy czym wyróżnikiem klas nie jest jak u Marksa dostęp do środków produkcji, tylko potrzeby i sposób ich zaspokajania.

(na podstawie J.Szacki, Historia myśli socjologicznej, PWN, Warszawa 2006)