Metody wychowania
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: Wygląda na notatki z wykładu: raczej nie do encyklopedyzacji. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Metody wychowania - pomagają współczesnym osobom zaangażowanym w proces wychowania odnaleźć się w trudnych aspektach dotyczących wielości nurtów wychowania. Nakreślają obraz, wskazują drogę, którą należy podążać w swojej pracy pedagoga.
Metody wychowania:
- W ujęciu prakseologicznym – metoda to ogólny sposób postępowania. Założeniem, każdej metody jest dążenie do osiągniecie celów a cel to wartości, jednym słowem poprzez odpowiednie metody drzym do wdrożenia wartości.
- Kopaliński – metoda to świadome, konsekwentne, systematyczne postępowanie. Składają się na nie środki i czynności, które służą realizacji celu.
- Kamiński – sposoby konsekwentnego i możliwie najbardziej skutecznego postępowania zmierzające do określonego celu.
- Muszyński - sposób postępowania wychowawcy, polegający na wywieraniu wpływu na aktywność wychowanka, związany zawsze z obszarem nagród i kar. Wychowanie poprzez stosowanie tych metod dąży do obranego celu.
Zadaniem teorii wychowania jest tworzenie, rekonstrukcja, przetwarzanie tak treści, metod, kształtów wychowania, aby potrafiły się one wpasować w ówczesny kształt i model świata. Staje się więc niezbędne ciągłe poszukiwanie najlepszych i jak najbardziej aktualnych rozwiązań dotyczących wychowania i kształtowania jednostki. Teoria wychowania to dział, którego treścią i celem jest człowiek (podmiot), treścią jest wychowanie (przedmiot), metodą – sposób wytwarzania odpowiednich postaw, cech, nawyków w młodym lub dorosłym człowieku. Możemy zatem powiedzieć, ze istotą wychowania jest całokształt związany z formowaniem i dopasowaniem nas samych do aktualnych i przyszłych modeli dobrze wychowanego człowieka (w pełnym tego słowa znaczeniu - moralnie, fizycznie, społecznie, emocjonalnie, umysłowo).
Spis treści |
[edytuj] Style wychowania
Wyróżnić można 3 podstawowe style wychowania:
Autorytarny:
- dominacja wychowawcy
- podporządkowanie wychowanka
- wychowanie zazwyczaj jednoznaczne restrykcyjne
- metody bezpośrednie: nagrody, kary
Partnerski:
- liberalny
- samodzielne kształtowanie sytuacji wychowawczych
- pozostawiona swoboda i niezależność dziecku
- interwencja tylko w sytuacjach kryzysowych
- wychowanie poprzez życiowe sytuacje
Demokratyczny:
- współkreowanie wychowanka
- wychowawca uczestniczy w życiu wychowanka
- metody pośrednie: oddziaływanie poprzez naśladownictwo
[edytuj] Podział wg Muszyńskiego:
WPŁYW OSOBISTY:
- wyrażanie aprobaty i dezaprobaty (podoba - nie podoba mi się)
- działanie – wpływu osobistego
- perswazja
- wysuwanie sugestii
- instruowanie
Indywidualna relacja wychowawca-wychowanek, wg tych oddziaływań będziemy poznawać świat.
WPŁYW SPOŁECZNY
- modyfikacja celów zespołu
- kształtowanie norm postępowania
- przekształcanie struktury zespołu
- nadawanie właściwego kierunku kontroli
Pod wpływem otoczenia możemy zmienić swoje zachowanie by dostosować się do ogółu, by pozyskać akceptację
WPŁYW SYTUACYJNY
- nagradzanie
- karanie
- organizowanie doświadczenia
Określona sytuacja może wpłynąć na nasze zachowanie ( strata bliskich)
KIEROWANIE SAMOWYCHOWANIEM
- ukazywanie samych sposobów
- przygotowanie do świadomego ćwiczenia
- ukazywanie do świadomego ćwiczenia
To co zrobię sama dla siebie, kierowanie swoim samorozwojem, to jakie wartości będą miały wpływ na mój system wartości
[edytuj] Podział wg Piotrowiak
- metody bezpośrednie
- metody pośrednie
- metody indywidualne i grupowe
[edytuj] Metody bezpośrednie
To metody działające na świadomość.
NAGRADZANIE
- wybiórczość w stosowaniu nagród
- brak uzasadnienia
- nagradzanie – rozwija postawy konsumpcyjne
KARANIE
- niska skuteczność karania
- stosowanie karania zbiorowego
- eksponowanie kar fizycznych w wychowaniu
- powstanie zaburzeń emocjonalnych
W dzisiejszych czasach okazuje się iż ten rodzaj metody wychowania jest wielce nieskuteczny. Karanie – budzi mechanizmy obronne ( myślenie autonomiczne zrobię co będę chciał) Nagradzanie – szukanie kolejnych korzyści (komercje).
[edytuj] Metody pośrednie
Działające na podświadomość - skuteczność tych metod jest wg niektórych osób o wiele wyższa.
[edytuj] METODA PERSWAZYJNO – INFORMACYJNA
- tłumaczenie, przekazywanie, danych w celu zmiany opinii, postaw, zachowań
- korygowanie i wzbogacanie zasobu wiedzy
- w metodzie tej posługujemy się językiem werbalnym i niewerbalnym
- wychowujemy poprzez: komunikacje, rozmawiając, dyskutując, polemizując, perswadując
Warunki skuteczności:
- miejętne słuchanie (nie zamykamy się na opinię rozmówcy i na drugą osobę)
- umiejętne formułowanie argumentów (dojrzałe argumentowanie)
- stosowanie komunikatów pozawerbalnych (zgodność z komunikatem werbalnym)
- rezygnacja z bezwzględnej dominacji wyrażonej w opiniach. (nie moralizować, w wychowaniu nie ma zwycięzców i przegranych, wychowanie bez porażek)
Problemy:
- skłonność do moralizowania
- chęć potwierdzenia własnych racji
- unikanie tematów trudnych (tabu)
[edytuj] WAZNA KONCEPCJA GORDONOWSKA:
- komunikat przejrzysty,
- oparty na słuchaniu
- nie ma wygranych, przegranych
- nie oceniać - blokada dialogu
- wysłuchać, nie przerywać, niech powie co ma do powiedzenia
[edytuj] METODA MODELOWANIA ( MODELOWANIE- WZOROWANIE) Bronfenbrenner
- naśladowanie zachowań, ról społecznych, upodabnianie się w sposób nieświadomy do innych osób
- efekt bezpośredni ( dziecko zachowuje się dokładnie jak wychowawca)
- efekt generalizowania (tendencja do zbliżonych zachowań, jakimi posługiwali się nasi wychowawcy)
Warunki skuteczności: 1. identyfikacja wychowanka z wychowawcą (autorytet) 2. atrakcyjność treści przekazywanych przez model (treści dostosowane do okresu życia, w okresie dojrzewania – ucieczka od autorytetu rodziców – potem powrót) 3. wartości przyswojone przez dziecko - jako determinanty pozytywnych lub negatywnych zachowań 4. wiek dziecka- metoda skuteczniejsza w młodym wieku dziecka
Problemy: 1. brak właściwych wzorców zachowań (rodzina, media, instytucje) pozytywne ok., negatywne – zasada dziedziczenia patologii 2. rozbieżność między obszarem deklaracji a zachowań wychowawców (nasila się w okresie dojrzewania- wzór rodzica nie jest idealny, poszukiwanie bardziej spójnych wzorów zachowań)
[edytuj] Metoda zadaniowa (MOTYWUJĄCO-PROWOKUJĄCA)
- powierzanie dziecku zadań
- stawianie dziecka w sytuacjach problemowych
- wykształcanie dzięki tym sytuacjom konstruktywnych zachowań i postaw
- uczy się dzięki temu czego należy unikać, jak postępować
- nawiązanie do DEWEYOWSKIEJ koncepcji – doświadczenia (działalne jest źródłem wiedzy)
Warunki skuteczności:
- umiejętne formułowanie zadań ( poziom i możliwości dostosowane)
- zaangażowanie
- stopniowanie trudności ( od prostych do trudnych)
- obiektywna ocena działalności wychowanka
- pogłębianie samodzielności wychowanka ( interweniować tylko gdy jest taka potrzeba)
Problemy:
- trudności w formułowaniu zadań
- skłonność do wyręczania wychowanka
[edytuj] Metoda grupowa
- oddziaływanie kilku osób na jednostkę w celu zmodyfikowania postaw bądź zachowań
- zmiany poprzez bycie i działanie z innymi osobami
[edytuj] METODA ORGANIZOWANIA DZIAŁALNOŚCI ZESPOŁOWEJ (Kamiński, Courinet)
- istnieją cechy przywódców zespołu
- nikogo nie można włączyć do grupy na siłę
- grupa nie powinna być liczna spychanie odpowiedzialności na innych
- lider powinien wyłonić się sam w sposób naturalny
- gdy 2 liderów warto podzielić grupę
Warunki skuteczności: 1. odpowiednia liczebność zespołu 2. różnorodność (duże grupy ok. 50 os.) 3. grupy dobrane według temperamentu 4. precyzyjne określenie zadań 5. koordynacja działań
Problemy: 1. konflikty miedzy członkami zespołu 2. pogłębianie podziałów 3. Rozwój postaw konformistycznych, 4. ulegamy grupie, przestajemy się angażować
[edytuj] Metoda organizowania działalności samorządowej – A. Neill
- uczestnictwo dzieci i młodzieży w działalności
- uczy odpowiedzialności, ważności, że możemy mieć na coś wpływ
- przygotowanie do samodzielnego życia
- zbyt wczesne włączenie spowoduje upośledzenie na gruncie społecznym
Warunki skuteczności:
- realność zadań i problemów
- zwiększenie udziału wychowanków
- usprawnianie rozwiązań organizacyjnych
- tworzeniu równych szans udziału w budowaniu rzeczywistości
Problemy
- powstanie klik i grup interesów
- brak spójności działań
- nadmierna ingerencja wychowanków.
