Mieczysław Mąkosza

Z Wikipedii

Mieczysław Józef Mąkosza (ur. 16 listopada 1934 r. w ?) - polski chemik organik, prof. dr hab. Obszarem jego badań jest metodologia syntezy organicznej, badanie mechanizmów reakcji w chemii organicznej, kataliza z przeniesieniem międzyfazowym i substytucja nukleofilowa w pierścieniu aromatycznym.

Spis treści 1 Biografia 2 Dokonania naukowe 3 Nagrody i odznaczenia 4 Przypisy

[edytuj] Biografia

Mieczysław Mąkosza ukończył studia chemiczne na Uniwersytecie w Leningradzie (obecnie Sankt Petersburg) w 1956 r. Stopień doktora uzyskał w roku 1963 na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, a stopień doktora habilitowanego w roku 1967 r. Tytuł profesora uzyskał w roku 1976 roku. Swoją karierę naukową związał z Wydziałem Chemicznym Politechniki Warszawskiej.

Od roku 1979 pracuje jako profesor w Instytucie Chemii Organicznej PAN w Warszawie, którego był wieloletnim dyrektorem (od lipca 1979 do lipca 2005)^[1].

Od 1992 jest członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Jest on również członkiem Akademii Europejskiej i Niemieckiej Akademii Leopoldiny. Wielokrotnie wykładał w wielu zagranicznych ośrodkach naukowych. ^[2]

[edytuj] Dokonania naukowe

Mieczysław Mąkosza jest jednym z odkrywców reakcji przebiegających w warunkach katalizy przeniesienia międzyfazowego (ang. phase transfer catalysis, PTC). Jego nazwiskiem opisano odkrytą przez niego reakcję, służącą m. in. do generowania dichlorokarbenu z chloroformu warunkach katalizy PTC.

Badając reakcję nukleofilowej substytucji atomu wodoru karboanionami odkrył metodę zastępczego podstawienia nukleofilowego (ang. vicarious nucleophilic substitution, VNS)^[3] atomu wodoru w związkach aromatycznych oraz heterocyklicznych. Zarówno kataliza przeniesienia międzyfazowego oraz rekcje nukleofilowej substytucji aromatycznej są obecnie szeroko stosowane w przemyśle chemicznych i farmaceutycznym. ^[4]

Jest autorem ponad 325 oryginalnych publikacji naukowych, ponad 50 artykułów przeglądowych, 70 patentów oraz książki pt.:Synteza organiczna (1972 r.) ^{[5] [6]}

[edytuj] Nagrody i odznaczenia

Tytuły doktora Honoris Causa:

• Uniwersytet Purdue w Indianapolis (USA, 1989)
• Rosyjska Akademia Nauk w Moskwie (Rosja, 1994)
• Politechnika Śląska w Gliwicach (1998)
• Politechnika Uralska w Jekaterynburgu (2000).

Nagrody naukowe:

• Medal Kostaneckiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego (1979)
• Nagrodę Fundacji Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1987)
• Nagrodę Państwową Pierwszego Stopnia (1988)
• Nagrodę Premiera Rządu RP (1995)
• Nagrodę Aleksandra von Humboldta (1996)
• Medal Śniadeckiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego (1997)
• Członkostwo Honorowe Japońskiego Towarzystwa Rozwijania Nauki (1994)
• Członkostwo Honorowe Centrum Związków Heterocyklicznych Florydy (1997)

Mieczysław Mąkosza już kilkakrotnie występował w gronie nominowanych do Nagrody Nobla. ^[7]

Przypisy