Model pajęczyny
Z Wikipedii
Model pajęczyny - przyjmuje się założenie że konsumenci reagują w tym samym momencie, co zaszło zdarzenie na rynku. Producenci natomiast reagują na zmiany rynkowe po pewnym czasie, tj. z pewnym opóźnieniem. W skrócie - „Model pajęczyny” - wyjaśnia procesy dostosowawcze w warunkach opoźnionej reakcji producentów na zmiany cen.
Spis treści |
[edytuj] Oscylacje tłumione
Występują wówczas, gdy amplituda następujących po sobie faz wykazują tendencje spadkowe, w efekcie czego amplituda cyklu przyjmuje coraz mniejsze wartości czyli zmierza do zera. W przypadku oscylacji tłumionych współczynnik elastyczności cenowej popytu jest większy od współczynnika elastyczności cenowej podaży (krzywa popytu jest bardziej elastyczna od krzywej podaży). Weżmy pod uwagę, że rynek jakiegoś produktu został wytrącony ze stanu równowagi (punkt przecięcia krzywej popytu i podaży) do punktu E0. W związku z tym cena produktu wzrosła do poziomu P0, przy wielkości podaży i zrealizowanej wielkości popytu Q0. Wysoka cena skłania producentów do zwiększenia produkcji w następnym roku do poziomu Q1. Przy cenie P0 powstaje nadwyżka wielkości podaży nad wielkością popytu, co powoduje obniżenie ceny do poziomu P1, a w tym punkcie powstanie chwilowy punkt równowagi. Zmniejszenie wielkości ceny nakłoni producentów do zmniejszenia produkcji w nastepnym roku do poziomu Q2. W tym wypadku będziemy mieć do czynienia z niedoborem wielkości podaży względem wielkości popytu, w wyniku tej sytuacji cena wzrośnie do poziomu P2 i w tym punkcie ustali się nowy punkt równowagi. Ten proces będzie trwał tak długo, aż cena oraz wielkość popytu i podaży powrócą do pierwotnego stanu równowagi w punkcie E.
[edytuj] Oscylacje periodyczne
Weżmy pod uwagę, że rynek jakiegoś produktu został wytrącony ze stanu równowagi (punkt przecięcia krzywej popytu i podaży) do punktu E0. produktu wzrosła do poziomu P0, przy wielkości podaży i zrealizowanej wielkości popytu Q0. Wysoka cena skłania producentów do zwiększenia produkcji w następnym roku do poziomu Q1. Przy cenie P0 powstaje nadwyżka wielkości podaży nad wielkością popytu, co powoduje obniżenie ceny do poziomu P1, a w tym punkcie powstanie chwilowy punkt równowagi. Zmniejszenie wielkości ceny nakłoni producentów do zmniejszenia produkcji w nastepnym roku do poziomu Q2=Q0. W tym wypadku będziemy mieć do czynienia z niedoborem wielkości podaży względem wielkości popytu, w wyniku tej sytuacji cena wzrośnie do poziomu P2=P0 i w tym punkcie ustali się nowy punkt równowagi. W tym wypadku jednak wahania ceny i ilości są z roku na rok jednakowe, w rezultacie czego rynek nie powróci nigdy do stanu wyjściowego równowagi E.. Występują jednak chwilowe punkty równowagi.
[edytuj] Oscylacje wybuchowe
Weżmy pod uwagę, że rynek jakiegoś produktu został wytrącony ze stanu równowagi (punkt przecięcia krzywej popytu i podaży) do punktu E0. produktu wzrosła do poziomu P0, przy wielkości podaży i zrealizowanej wielkości popytu Q0. Wysoka cena skłania producentów do zwiększenia produkcji w następnym roku do poziomu Q1. Przy cenie P0 powstaje nadwyżka wielkości podaży nad wielkością popytu, co powoduje obniżenie ceny do poziomu P1, a w tym punkcie powstanie chwilowy punkt równowagi. Zmniejszenie wielkości ceny nakłoni producentów do zmniejszenia produkcji w nastepnym roku do poziomu Q2. W tym wypadku będziemy mieć do czynienia z niedoborem wielkości podaży względem wielkości popytu, w wyniku tej sytuacji cena wzrośnie do poziomu P2 i w tym punkcie ustali się nowy punkt równowagi. W tym wypadku jednak wahania ceny i ilości są z roku na rok charakteryzują się rosnącą amplitudą, w rezultacie czego rynek nigdy nie osiąga punktu równowagi.
[edytuj] Podsumowanie
Opóźnienie reakcji producentów na zmianę ceny powoduje oscylacje ceny i ilości, a ich charakter uzależniony jest od stosunku nachylenia linii popytu do linii podaży. Stosunek ten równa się stosunkowi elastyczności popytu do elastyczności podaży w punkcie ich przecięcia się. Rynek powraca do równowagi, gdy elatyczność popytu jest większa od elastyczności podaży, są to oscylacje tłumione, a rynek jest stabilny. Z oscylacjami periodycznymi mamy do czynienia, gdy elastycznośc popytu jest równa elastyczności podaży, a oscylacjami wybuchowymi, kiedy elstyczność popytu jest mniejsza od elastyczności podaży. W pozostałych dwóch przypadkach rynek jest niestabilny.
