MOS Technology SID
Z Wikipedii
SID (ang. Sound Interface Device) – jednoukładowy, 3-głosowy syntezator muzyczny.
Został on zaprojektowany przez Roberta "Boba" Yannes'a na początku lat osiemdziesiątych i był produkowany przez MOS Technology. Układ był generatorem dźwięku w ośmiobitowych komputerach marki Commodore: Commodore CBM-II, Commodore 64, Commodore 128.
Możliwości układu SID zrewolucjonizowały podejście twórców oprogramowania do tworzenia oprawy dźwiękowej (głównie) gier. Brzmienie SIDa było też jednym z powodów, dla których Commodore 64 stał się najlepiej sprzedawanym ośmiobitowym komputerem domowym w historii.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka układu
- trzy oscylatory, z których każdy może generować 4 różne przbiegi (piłokształtny, trójkątny, prostokątny o zmiennym wypełnieniu oraz szum). W nowej wersji SIDa kształty fal można łączyć.
- trzy modulatory amplitudy
- trzy generatory obwiedni dźwięku (ADSR – Attack/Decay/Sustain/Release)
- jeden uniwersalny programowalny filtr (mogący działać jako dolno-, górno-, środkowozaporowy/-przepustowy)
Struktura układu SID umożliwia wzajemną synchronizację oscylatorów oraz tzw. modulację kołową (ang. ring modulation). Ponadto układ posiada wejście dla zewnętrznych sygnałów audio, które można przpuścić przez filtry układu i ostatecznie zmiksować z sygnałami wewnętrznych generatorów.
[edytuj] Wersje
Istnieją dwie główne wersje układu SID – 6581 ("stary") i 8580 ("nowy"). Pierwszy typ produkowany był do roku 1987, nowy – od 1987 do 1992. Między obiema wersjami są pewne istotne różnice wpływające na jakość generowanego dźwięku.
W wersji 8580 dodano możliwość wykonywania logicznego AND między falami (łączenia ich), zmieniono zachowanie filtra oraz wyeliminowano drobne usterki. "Nowy" SID jest bardziej zbliżony do pierwotnej specyfikacji niż jego poprzednik.
[edytuj] Ciekawostki
- choć SID ma tylko trzy kanały, istnieje możliwość odtwarzania sampli uzyskując dodatkowy czwarty kanał
- ograniczenia w liczbie kanałów (pozwalające odegrać jednocześnie co najwyżej trzy różne dźwięki) spowodowały, że komputerowi muzycy stosowali różnorodne triki pozwalające wywołać wrażenie, że jednocześnie odtwarzanych jest więcej dźwięków.
- arpeggio jest charakterystycznym elementem brzmienia układu SID
- zręcznie manipulując modulacją i synchronizacją kanałów można uzyskać brzmienie zbliżone do mowy ludzkiej (powstał syntezator mowy w języku angielskim w programie do jego nauki, następnie i polskim, z zaimplementowaną grupą skrótów np. "tzn." i wyjątków języka polskiego oraz możliwością składu liczb poprawnie je czytając w zakresie od 0 do 9, ponadto umożliwiając też przyspieszanie, spowalnianianie czytanego tekstu, jak również "ustalenie płci oraz wieku", czyli zmiana wysokości i modulacja głosu wypowiadającego słowa, m.in. zastosowany w grze Poker po polsku a nawet śpiewu, z prostym jedno kanałowym podkładem melodycznym (kartridż 8 black box, synteza mowy i piosenka "Płynie Wisła po polskiej krainie"); używając filtrów można imitować dźwięk pianina czy skrzypiec
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- SID in-depth (ang.) – oryginalne schematy układu, szczegóły budowy, próbki brzmień
- The SID Homepage – dokument patentowy dla konstrukcji SIDa
