Narcyz
Z Wikipedii
| Narcyz | |
 Narcyz biały |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | jednoliścienne |
| Rząd | amarylkowce |
| Rodzina | amarylkowate |
| Rodzaj | narcyz |
| Nazwa systematyczna | |
| Narcissus L. | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Narcyz (Narcissus L.) - rodzaj bylin cebulowych należący do rodziny amarylkowatych. Należy do niego ok. 25 gatunków. Występuje w krajach śródziemnomorskich i w Azji.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Kwiaty
- Zwykle pachnące, z przykoronkiem w środku, do czasu rozwinięcia się chronione żółtawą pochwą.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina ozdobna - w ogrodach, na kwietnikach lub przyspieszane w okresie jesienno-zimowym pod osłonami, na kwiaty cięte.
[edytuj] Systematyka
- Pozycja rodzaju w systemie Reveala
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa liliowe (Liliidae J.H. Schaffn.), nadrząd Lilianae Takht., rząd amarylkowce (Amaryllidales Bromhead), rodzina amarylkowate (Amaryllidaceae J. St.-Hil.), podrodzina Narcissoideae Haw. in Sweet, plemię Narcisseae Lam. & DC., podplemię Narcissinae Pax in Engl. & Prantl., rodzaj narcyz (Narcissus L.)[1]
- narcyz biały, n. wonny (Narcissus poeticus) - o kwiatach białych, z krótkim, czerwonym przykoronkiem,
- narcyz cyklamenowaty (Narcissus cyclamineus DC. ex Redouté)
- narcyz łuskowaty (Narcissus bulbocodium L.) - niewysoki, o długim, lejkowatym przykoronku,
- narcyz niezrównany (Narcissus incomparabilis Mill.)
- narcyz sitowaty (Narcissus juncifolius Lag.)
- narcyz trąbkowy (Narcissus pseudonarcissus L.) - o kwiatach żółtych, z długim przykoronkiem (trąbką), niewłaściwie zw. żonkilami,
- narcyz trzypręcikowy (Narcissus triandrus L.)
- narcyz wielokwiatowy (Narcissus tazetta L.)
- narcyz żonkil, żonkil (Narcissus jonquilla L.) - gatunek wielokwiatowy (o 2-6 kwiatach na jednym pędzie), o kwiatach żółtych i z żółtym przykoronkiem.
Poza wymienionymi gatunkami botanicznymi uprawianych jest w sumie ponad 10 tys. odmian uprawnych różniących się m.in. wielkością, kształtem, barwą i wypełnieniem kwiatów, klasyfikowanych w 11 grupach:
- Narcyzy trąbkowe
- Narcyzy wielkoprzykoronkowe
- Narcyzy drobnoprzykoronkowe, o małym przykoronku
- Narcyzy pełne
- mieszańce triandus
- mieszańce cyclamineus
- mieszańce janquilla
- mieszańce tazetta
- mieszańce poeticus
- dziko rosnące gatunki i pierwsze mieszańce międzygatunkowe
- pozostałe gatunki i odmiany
[edytuj] Ciekawostki
Narcyz występuje w jednym z greckich mitów. Jest symbolem mitu "Demeter i Kora". Według niego Kora, córka Demeter przechadzała się pewnego dnia po lasach. Nad jeziorem zauważyła kilkanaście kwiatów - narcyzów. Wiedziała, że nie wolno jej ich zerwać, ponieważ są poświęcone Hadesowi - bogowi podziemi. Ostrzegały ją również przed tym leśne boginki. Przypatrując, się w zamyśleniu kwiatom, przypomniała sobie legendę związaną z narcyzem. Narcyz był pięknym młodzieńcem, myśliwym. Pozostawał on niewzruszony na wszystkie nimfy, które się w nim zakochiwały. Pewnego razu zapłonęła do niego uczuciem nimfa Echo.Wzgardził jej miłością, za co ukarała go bogini Afrodyta. Sprawiła ona, że zakochał się w sobie, swoim odbiciu, gdy pewnego razu spojrzał w wodę. Za każdym razem jednak, gdy próbował pocałować owe odbicie, ono się "psuło", deformowało. Z rozpaczy popełnił samobójstwo. Po jego śmierci, bogowie zlitowali się nad nim i przemienili jego ciało w piękny kwiat. Kora, w zadumie zerwała jeden z kwiatów. Ziemia otworzyła się wtedy z wielkim hukiem, a na czarnym powozie ze szczeliny wyjechał pan świata umarłych. Zabrał Korę i wjechał z nią ponownie do podziemi. Zrozpaczona Demeter błąkała się po lasach w poszukiwaniu córki. Będąc boginią ziemi i urodzaju ze smutku sprawiła, że rośliny obumarły. W końcu Zeus, widząc zło jakie uczyniła Demeter posłał do Hadesa i zawarł z nim układ. Dwie trzecie roku Kora spędzała z matką, która z radości pozwalała roślinom rosnąć. Wtedy panowała woisna i lato. Gdy córka szykowała się do powrotu w podziemia Demeter ponownie ochładzała świat, sprowadzając na niego zimę. Tak grecy tłumaczyli zmianę pór roku,a według nich największą rolę w całym tym wydarzeniu odegrał narcyz.
Przypisy
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Narcissus wg Reveala. [dostęp 19 marca 2007].
- ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland - a chekclist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
