Nartnik duży
Z Wikipedii
| Nartnik duży | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | stawonogi |
| Gromada | owady |
| Podgromada | uskrzydlone |
| Rząd | pluskwiaki |
| Rodzina | nartnikowate |
| Rodzaj | Gerris |
| Gatunek | nartnik duży |
| Nazwa systematyczna | |
| Gerris lacustris | |
| (Linnaeus, 1758) | |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Nartnik duży (Gerris lacustris) - pluskwiak wodny z rodziny nartnikowatych, osiąga wielkość 8 - 10 mm, często spotykany na powierzchniach wód stojących, gdzie dzięki swoim nietypowym odnóżom biega, utrzymując się równocześnie na błonce powierzchniowej wody. Odnóża nartników pokryte są niezwilżanymi włoskami, dlatego błonka powierzchniowa wody nie ulega przerwaniu, lecz ugięciu. Jego nazwa wzięła się prawdopodobnie od nart, ponieważ suwa się po powierzchni wody jak narty na śniegu. Ma ciemną barwę. Znane jest ok. 200 gatunków nartników. Występuje on powszechnie w Europie Środkowej. W Polsce występuje ok. 60 gatunków.
Czasem błędnie nazwę nartnik przypisuje się poślizgowi (poślizg, Hydrometra, rodzina Hydrometridae) lub plesicy (plesica, Velia) z rodziny Veliidae. Oba gatunki ekologicznie są podobne i także pełzają po powierzchni wody.
Pożywienie i polowanie - Narniki żywią się owadami żyjącymi w wodzie. Atakują często larwy komarów, które wypływają na powierzchnię dla zaczerpnięcia powietrza. Ich łupem padają także owady, które spadną na wodę z powietrza lub z roślin. Bywają to muchy, chruściki, stonki i pszczoły. Nartniki wykorzystują powierzchnię wody do łapania owadów, podobnie jak pająki swoją sieć. Czułymi nogami wychwytują fale, wywoływane przez miotającego się na wodzie owada i potrafią precyzyjnie określić, skąd te fale pochodzą. Szybko płyną ku swej ofierze i wbijają w jej ciało swoją trąbkę. Wysysają płyny ustrojowe, pozostawiają tylko pustą "skorupkę". Wiosną, gdy jest mało pożywienia, nartniki potrafią pożerać młode swojego gatunku. Fale wywoływane przez krótkie nogi larw przypominają fale, jakie wytwarzają owady, walczące o życie w wodzie.
Cykl rozwojowy - Nartnik w kwietniu budzi się z odrętwienia. Jest wtedy już gotowy do rozmnażania. Samiec stara się zwabić samicę bębniąc lekko nogami o powierzchnię wody. Tym sygnałem odgania jednocześnie rywali. Krótko po okresie godowym samce giną. W ciągu następnych tygodni samica składa na roślinach wodnych wzdłuż brzegu około 20 jajeczek. Małe larwy wykluwają się po miesiącu. Larwy są dość wiernymi, małymi kopiami osobników dorosłych. Rosnąc, linieją kilka razy, ale kształty ich ciała nie zmieniają się. Larwy nartnika, tak jak i wszystkich pluskwiaków, są podobne do osobników dorosłych, różni je jedynie brak skrzydeł. Początkowo larwy przebywają wśród roślinności nadbrzeżnej, na otwartą wodę wyruszają dopiero jako osobniki dorosłe. Co roku na świat przychodzą 2 pokolenia nartników. Pierwsze wylęga się od maja do lipca i żyje około 4 miesięcy. Nartniki z tego lęgu nie umieją latać i całe życie spędzają w wodzie. Nartniki z drugiego pokolenia latają.
Podglądanie nartnika - Jeśli chce się go dokładnie obejrzeć, należy zbliżać się ku niemu pod słońce. W chwili, kiedy padnie na niego cień, natychmiast znika. Wzięty do ręki boleśnie kąsa.
Źródła
- "Encyklopedia zwierząt od A do Z" Warszawa 1999 ISBN 83-908277-3-5
- Poradnik badania jakości wód, NFOŚ, Warszawa 1996, ISBN 83-85908-29-3
