Nawojka
Z Wikipedii
Nawojka - na wpół legendarna postać z XV wieku uchodząca za pierwszą polską studentkę, a zarazem nauczycielkę.
W 1414 roku studia w Akademii Krakowskiej rozpoczął piętnastoletni Jakub (lub Andrzej, spotykana jest też taka wersja) syn Dominika z Gniezna. W rzeczywistości była to przebrana za chłopca Nawojka, córka rektora gnieźnieńskiej szkoły parafialnej.
Naukę czytania i pisania po polsku i po łacinie wyniosła z rodzinnego domu. Dalsze kształcenie uniemożliwiały jej ówczesne przepisy zabraniające przyjmowania kobiet w poczet studentów. Nie widząc innej możliwości, Nawojka posunęła się do podstępu. Kiedy w 1417 roku po trzech latach studiów przygotowywała się do złożenia końcowych egzaminów bakalarskich, została zdemaskowana przez syna wójta z Gniezna, rozpoczynającego w tym czasie naukę w Akademii Krakowskiej. Według innej wersji, Nawojka zachorowała i lekarz, który ją badał, ujawnił mistyfikację. Istnieje też i taka wersja, iż Nawojka została zdemaskowana podczas polewania się wodą podczas Lanego Poniedziałku.
Nawojkę postawiono przed sądem rektorskim. Stosu uniknęła dzięki znakomitym świadectwom nauki i moralności wystawionym przez profesorów. Zaraz potem poszła do zakonu, gdzie prowadziła szkołę nowicjatu. Po latach została ksienią klasztoru.
Imię Nawojki nosi powstały w 1929 roku pierwszy żeński akademik Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz ulica (przedłużenie Czarnowiejskiej).
Zobacz też:
