Nicienie

Nicienie
Cytrynkowata cysta mątwika (Heterodera glycines) ze swoim jajem
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	nicienie
Nazwa systematyczna
Nematoda
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Nicienie (Nematoda syn. Nemata) - typ zwierząt bezkręgowych, dawniej klasyfikowanych jako gromada w typie obleńce.

Spis treści

Zamieszkują środowisko wodne, ale również glebę. Większość z nich Jest pasożytami zwierząt i roślin.

Kształt ciała: Silnie wydłużone. Niewielkie, osiągają rozmiary od 0,3 mm do około 1,2 m.
Zewnętrzna powłoka: Zewnętrzną powłokę ciała stanowi wór powłokowo-mięśniowy składający się z oskórka, nabłonka i pojedynczej warstwy mięśni.
- Oskórek - (zwany kutikulą) stanowi warstwę ochronną, przepuszcza jedynie wodę i gazy, zbudowany jest on z substancji białkowej. Dzięki niemu nicienie są bardzo odporne na trucizny i niekorzystne warunki środowiska.
- Nabłonek - (zwany hypodermą) leży pod oskórkiem, jego budowa jest zależna od wielkości nicieni, tworzy on zgrubienia zwane wałkami hyperdermalnymi, biegnące wzdłuż ciała.
- Warstwa mięśniowa- zbudowana jest z mięśni podłużnych. Nie ma tu mięśni poprzecznych, jakie spotykamy u wirków. Jamę ciała wypełnia płyn surowiczy, który zapewnia zwierzęciu sprężystość, zastępuje on również układ krążenia rozprowadzając substancje odżywcze.

Układ pokarmowy ma postać przewodu. Dzieli się on na dwa odcinki: przedni (początkowy) i tylny (końcowy). Oba są pochodzenia ektodermalnego. Rozpoczynają się otworem gębowym, który prowadzi do gardzieli łączącej się z jelitem, a kończy otworem odbytowym. U niektórych gatunków może dojść do redukcji otworu odbytowego, a nawet jelita środkowego.
Nicienie nie posiadają układu oddechowego, a wymianę gazową prowadzą całą powierzchnią ciała. Pasożyty potrafią oddychać beztlenowo.
Układ krążenia nie został wyspecjalizowany, substancje odżywcze rozprowadzane są po organizmie przez płyn surowiczy.
Układ nerwowy składa się z pierścienia okołogardzielowego (obrączki okołogardzielowej), w skład którego wchodzi 5 zwojów nerwowych i z pni nerwowych (pnia brzusznego i pnia grzbietowego), połączonych spoidłami poprzecznymi.
Układ wydalniczy jest zbudowany z 2 przewodów, które mają wspólne ujście.

Większość nicieni jest rozdzielnopłciowa, u niektórych występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Większość z nich jest jajorodna (jajożyworodny jest włosień kręty), a rozwój dzieli się na kilka stadiów.

wolno żyjące: Turbatrix aceti - węgorek octowy
odżywiające się bakteriami – mikrobionty
odżywiają się grzybami – micetofagi
pasożyty roślin wewnętrznych
- Rodzina: Anguinidae
  - Anguina tritici - węgorek pszeniczny
  - Ditylenchus dipsaci – niszczyk zjadliwy
- Rodzina: Pratylenchidae
  - Pratylenchus penetrans – korzeniak szkodliwy
- Rodzina: Heteroderidae - mątwikowate
  - Globodera rostochinsis – mątwik ziemniaczany
  - Heterodera schachtii – mątwik buraczany
  - Meloidogyne hapla – guzak północny
- Rodzina: Aphelenchoididae
  - Aphelenchoides ritzemabosii - węgorek chryzantemowiec
  - Aphelenchoides fragariae - węgorek truskawkowiec
nicienie drapieżne
rozwijające się w innych nicieniach żywiących się roślinami – pantofagi
pasożyty zwierząt i człowieka:
- glisty (np. glista ludzka), włosień kręty (Trichinella spiralis), owsik ludzki, włosogłówka, tęgoryjec dwunastnicy, filaria Bancrofta (Wuchereria bancrofti),