Noktowizor

Z Wikipedii

Amerykański pilot śmigłowca sprawdzający noktowizor przed nocną akcją

Noktowizor to urządzenie umożliwiające widzenie w ciemności. Jest ono wykorzystywane przez wojsko lub oddziały paramilitarne, a także przez myśliwych do obserwacji otoczenia w nocy lub przy oświetleniu (np. w jaskiniach oraz nieoświetlonych pomieszczeniach). Dzięki noktowizorom żołnierze są w stanie dostrzec swoich przeciwników bez używania oświetlenia.

Działanie noktowizora opiera się na zjawisku wzmacniania światła szczątkowego (może to być światło gwiazd lub księżyca). Światło po przejściu przez taki wzmacniacz, wzmocnione jest kilka tysięcy razy. Obiekty bardziej odbijające światło są bardziej widoczne, a obiekty mniej odbijające są analogicznie mniej widoczne. Nazwa "noktowizor" jest często mylnie przypisywana termowizorowi.

Istnieją różne typy oraz kategorie noktowizorów. Można je podzielić przede wszystkim na noktowizory osobiste oraz wyposażenie pojazdów lub też obiektów stacjonarnych (budynków). Noktowizory osobiste występują pod postacią lornetek noktowizyjnych, lunet celowniczych do broni palnej (zamiast celowników optycznych) bądź też gogli noktowizyjnych. Dla pojazdów oraz do zastosowania w budynkach noktowizory projektowane są jako kamery. Dodatkowo w pojazdach zastosowanie mają także noktowizory peryskopowe, zastępujące w nocy standardowe dzienne przyrządy obserwacyjne.

Obraz zarejestrowany przez gogle noktowizyjne

Zasadnicza budowa noktowizora to:

obiektyw
układ wzmacniający światło z zakresu pasma światła widzialnego
elektronika
zasilanie
okular / ekran

Pierwsze noktowizory zostały opracowane pod koniec drugiej wojny światowej. Ich rozmiary oraz nieporęczność bardzo utrudniały skuteczne zastosowanie. Mimo wszystko już wtedy stosowano je także jako osobiste wyposażenie żołnierzy. Kolejna generacja, która pojawiła się w latach 70. XX wieku, pozwoliła na masowe wprowadzenie do użycia w czołowych armiach świata. Masa takiego noktowizora osobistego oscylowała w granicach 2 kg. Nagły błysk światła (np. światło latarki skierowane na obiektyw noktowizora) mógł trwale uszkodzić delikatne elementy układu wzmacniającego światło szczątkowe. Dzisiejsze noktowizory są małe, niezawodne, o niewielkim poborze prądu i bardzo skuteczne. Dzięki nim nowoczesna armia może prowadzić sprawne działania w warunkach nocnych.

Noktowizory dzieli się także na:

aktywne - Generacja 0
pasywne - Generacja 1 i wyższe.

Noktowizory aktywne aby działać posiadają promienniki podczerwieni, które oświetlają obserwowany rejon. Mają niewielki zasięg widzenia, a przede wszystkim są łatwo dostrzegalne przez przeciwnika za pomocą ich własnych noktowizorów. Noktowizory pasywne są urządzeniami korzystającymi wyłącznie ze wzmocnienia światła szczątkowego. Ze względu na budowę przetworników optoelektronicznych, noktowizory dzieli się na generacje, przy czym tradycyjne modele, wymagające do działania źródła podczerwieni, nazywane są generacją zero. W zupełnych ciemnościach, użycie pasywnego wzmacniacza światła jest bezcelowe (nie ma światła szczątkowego, które można by wzmocnić), konieczne jest wtedy dodatkowe oświetlenie reflektorem IR (jak przy noktowizorze klasy 0).

Cywilne zastosowanie noktowizorów to wyposażenie dla myśliwych, wspomaganie nocnego monitoringu w budynkach, oraz realizacja filmów przyrodniczych w warunkach nocnych, bez płoszenia zwierząt sztucznym oświetleniem.