Nuon Chea
Z Wikipedii
Nuon Chea (ur. 7 lipca 1926 r. w wiosce Voat Kor, w prowincji Battambang w Kambodży) – oryginalne imię i nazwisko: Long Bunruot. Główny ideolog komunistycznego reżimu Czerwonych Khmerów, podczas którego w latach 1975-1979 zginęło ok. dwóch milionów ludzi.
Urodził się w zamożnej chińsko-kambodżańskiej rodzinie. W latach 40. studiował w Thammasat University w Bangkoku i dorywczo pracował dla Tajlandzkiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Po okresie edukacji w sąsiedniej Tajlandii, w 1950 r. powrócił do Kambodży, aby podjąć tam walkę z francuskimi kolonistami o jej niepodległość[1]. Swoją karierę polityczną zaczynał w Komunistycznej Partii Syjamu w Bangkoku[2]. We wrześniu 1960 r. został wybrany zastępcą sekretarza generalnego działającej w podziemiu Komunistycznej Partii Kambodży[3]. W "Demokratycznej Kampuczy" powszechnie znany był jako Brat Numer Dwa. W odróżnieniu od większości przywódców Czerwonych Khmerów nie studiował w Paryżu.
29 grudnia 1998 r., po śmierci Pol Pota, w następstwie umowy z rządem, Chea który stawiał opór jako jeden z ostatnich Czerwonych Khmerów, poddał się. Na konferencji prasowej w szczególnej formie wyrażał żal z powodu cierpień Kambodżan - "wyrażam żal z powodu śmierci nie tylko ludzi, ale i zwierząt, które zginęły podczas wojny". W wywiadach stwierdzał m.in. "zajmowałem się edukacją, a nie bezpieczeństwem", "skąd wiecie, że te wszystkie czaszki pochodzą z okresu rządów Czerwonych Khmerów", "to niższa kadra mordowała; tak na przykład wszyscy moi młodsi bracia i kuzyni zostali zmasakrowani", "ktoś widział mnie mordującego ludzi? to będzie trudne do udowodnienia". Premier Hun Sen, który sam był oficerem Czerwonych Khmerów, ale zdezerterował pod koniec ich panowania, uznał że pojednanie narodowe jest ważniejsze niż osądzenie zbrodniarzy i zgodził się aby odstąpić od postawienia Chea w stan oskarżenia. Decyzja spotkała się z potępieniem ze strony opinii międzynarodowej i części społeczeństwa.
W lipcu 2006, po ośmiu latach negocjacji ONZ z rządem, rozpoczął działalność mieszany, krajowo-międzynarodowy trybunał dla osądzenia zbrodni Czerwonych Khmerów. W wyniku jego ustaleń, niemal 30 lat po upadku reżimu, postawiono zarzuty pierwszemu z przywódców. Komendant więzienia w Tuol Sleng, znany jako towarzysz Duch, przyznał, że w jego katowni zamęczono niemal 20 tysięcy ludzi. W wywiadzie udzielonym w 1999 roku stwierdził, że pozostali przywódcy Czerwonych Khmerów doskonale wiedzieli, co się dzieje w więzieniu. Na pierwszym miejscu wymienił Pol Pota, a zaraz po nim Nuona Chea[4].
19 września 2007 r. policja i agenci zachodnich służb specjalnych otoczyli drewniany dom w Pailin, przy granicy Kambodży z Tajlandią, gdzie 82-letni Nuon Chea mieszkał ze swoją żoną. Helikopterem przewieziono go do aresztu w stolicy kraju, Phnom Penh[4]. Tam został oskarżony o zbrodnie wojenne i przeciwko ludzkości [5].
Przypisy
- ↑ (en) Born into a wealthy family in Cambodia, Nuon Chea became the Khmer Rouge ideologue, Associated Press (International Herald Tribune), 2007-09-19
- ↑ (en) Frings, K. Viviane, Rewriting Cambodian History to 'Adapt' It to a New Political Context: The Kampuchean People's Revolutionary Party's Historiography (1979-1991) in Modern Asian Studies, Vol. 31, No. 4. (Oct., 1997), pp. 807-846.
- ↑ (en) Chandler, David P., Revising the Past in Democratic Kampuchea: When Was the Birthday of the Party?: Notes and Comments, in Pacific Affairs, Vol. 56, No. 2 (Summer, 1983), pp. 288-300.
- ↑ 4,0 4,1 Wojciech Lorenz, Z Pol Potem mordował naród, Rzeczpospolita 20-09-2007
- ↑ (en) Top former Khmer Rouge leader arrested in Cambodia, Associated Press (International Herald Tribune), September 18, 2007.
