Oberek
Z Wikipedii
Oberek – polski taniec ludowy, o żywym tempie i skocznej melodii w rytmie nieparzystym; popularny na wsi w wielu regionach Polski, szczególnie lubiany na Mazowszu i Radomszczyźnie. W swoim naturalnym kontekście (zabawy, wesela) zaczął zanikać w II połowie XX wieku, obecnie tańczony wyjątkowo na weselach tylko przez starszych i na ich życzenie, pod warunkiem, że ma oberka w repertuarze kapela weselna, co zdarza się rzadko (najczęściej wtedy jest to skomponowany w mieście "oberek wilanowski").
Znany był też jako: "ober", "obertas", "drobny", "okrągły", " owijok" (w Sieradzkiem), "zawijacz" itp. Nazwa "oberek" wywodzi się od "obwyrtnia", "obertania", od "obertasa", czyli od obracania się. Tańcowi towarzyszyły często przyśpiewki, okrzyki i przytupy.
Oberek dopiero przy końcu XIX wieku stał się tańcem różnych warstw społecznych, chociaż pierwsze wzmianki o "obertasie" pochodzą z wieku XVII. Jego bardzo szeroki zasięg w kraju sprawił, że nie dawano mu nazwy pochodzącej od regionu, jak w przypadku krakowiaka, mazura, kujawiaka.
Oberek to taniec o metrum trójdzielnym, najczęściej 3/8. Polega na szybkich obrotach par tańczących w miejscu lub wirujących w przestrzeni krokiem w rodzaju kroku okrąglaka, mazurka czyli składających się z trzech pojedynczych stąpnięć (kroków) o jednakowych wartościach rytmicznych (ósemek) przypadających na jeden takt. Dotyczy to oczywiście kroku zasadniczego.
Jeśli chodzi o akcent, w oberku albo wszystkie części są jednakowo akcentowane, albo druga i trzecia część. Kobieta tańczy cały czas krokiem zasadniczym. Mężczyzna urozmaica taniec wplatanymi doń mocniejszymi stąpnięciami, przytupami (tzw. "trójki" i "piątki"), przysiadami, przykucami lub hołubcami.
Na zabawach wiejskich tańczono go w "kompletach" z kujawiakiem/walczykiem i polką. Popis w oberku polegał przede wszystkim na wytrwałym wirowaniu po kole ("po ścianach") w dwie ("ze słońcem" i "pod słońce") lub cztery strony (j/w tylko partnerzy trzymają się odwrotnie). Wytrawny tancerz zakładał się z muzykantami "kto kogo przetrzyma" i tańczył bez przerwy czasem dłużej niż pół godziny, zmieniając partnerki. W XIX wieku, w miastach i dworach tańczono oberka (z uwagi na to, że jest wykonywany w bardzo szybkim tempie) z poprzedzającym go polonezem, czyli tańcem "chodzonym" i następującym po nim wolniejszym - kujawiakiem.
W twórczości kompozytorskiej istnieją oberki wyłącznie instrumentalne lub wokalno-instrumentalne, spotykamy je w formie mazurków u F. Chopina, H. Wieniawskiego, R. Statkowskiego, G.Bacewicz.
Oberki do tańca towarzyskiego, odbiegające od wzorców ludowych, komponowali: O.Kolberg, L.Lewandowski, H.Wieniawski, K.Namysłowski, W. Osmański, K.Szymanowski, F. Dzierżanowski i in.
