Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan
Z Wikipedii
Obserwatorium Astronomiczno - Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan - potocznie nazywane "Białym Słoniem", obecnie w stanie ruiny. Znajduje się na szczycie Pop Iwan 2022 m n.p.m. w paśmie Czarnohory w Beskidach Wschodnich na Ukrainie. Ruiny, z których rozciąga się rozległy widok stanowią obecnie atrakcję turystyczną.
[edytuj] Historia
Kamień węgielny pod budowę obserwatorium położono latem 1936 r., a budynek uroczyście otwarto 29 lipca 1938 roku. Budowa kosztowała 1 mln ówczesnych złotych. Budynek wzniesiono z miejscowego piaskowca, a wszelkie inne materiały zostały przetransportowane na koniach huculskich i plecach ludzi. Obiekt wzorowany architektonicznie na zamku w Przemyślu miał kształt litery L z dołączoną wieżą, 5 pięter, 43 pomieszczenia i 57 okien. Była to filia Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Obiekt pełnił głównie funkcję obserwatorium astronomicznego, meteorologicznego - głównie dla celów lotnictwa. Wyposażony był w nowoczesny sprzęt m.in.: astrograf i refraktor. Oprócz prowadzących badania astronomów i meteorologów w budynku zamieszkiwali żołnierze placówki KOP.
Wzniesiony na wysokości 2022 m n.p.m. był przez 14 miesięcy najwyżej położonym stale zamieszkanym budynkiem w granicach Polski. Kierownikiem placówki został Władysław Midowicz. Po agresji sowieckiej 18 września 1939 roku personel zdemontował najcenniejsze urządzenia, opuścił obserwatorium i udał się na Zakarpacie (wtedy w granicach Węgier). Natomiast żołnierze KOP-u udali się w stronę Uścieryk, realizując rozkaz przekroczenia granicy z Rumunią. Obiekt zajęty przez sowietów w końcu września 1939 roku służył jako stacja meteorologiczna, później Niemcy przekazali budynek wojsku węgierskiemu, które stacjonowało tu do końca 1941 r. Po wojnie w budynku stopniowo rozkradziono całe wyposażenie i doprowadzono go do stanu ruiny.
