Odpowiedzialność zbiorowa
Z Wikipedii
Odpowiedzialność zbiorowa - pogląd funkcjonujący od początków cywilizacji ludzkiej aż do współczesności, zgodnie z którym za przestępstwa, łamanie obowiązujących praw, "grzechy" popełnione przez jednostki powinny odpowiadać całe grupy, społeczności, narody (lub nawet ich przyszłe pokolenia), do których te jednostki przynależały.
Przykłady poglądów o zbiorowej odpowiedzialności:
- Grzech pierworodny - wszyscy ludzie żyjący i ci, którzy narodzą się w przyszłości, poniosą karę za grzech pierwszych rodziców - doktryna chrześcijańska.
- Żydzi ponoszą odpowiedzialność za ukrzyżowanie Jezusa - poglad funkcjonujący od średniowiecza po czasy współczesne.
- Cały naród niemiecki ponosi odpowiedzialność za zbrodnie dokonane podczas II wojny światowej.
- Polacy powinni czuć się odpowiedzialni za współuczestnictwo w prześladowaniach Żydów w czasie II wojny światowej.
Polskie prawo nie przewiduje odpowiedzialności zbiorowej, aczkolwiek pewne jej cechy noszą:
- "udział w bójce lub pobiciu" Art. 158 Kodeksu Karnego,
- "czynny udział w zbiegowisku, wiedząc, że jego uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się gwałtownego zamachu na osobę lub mienie" Art. 254 Kodeksu Karnego.
Są to jednak przepisy o charakterze wyjątkowym. Ponadto nie może być na ich podstawie karane to wszystko, czego dopuścił się każdy inny uczestnik bójki lub pobicia, czy czynnego udziału w zbiegowisku, lecz tylko czyn konkretnego człowieka polegający na aktywnym udziale w danym wydarzeniu. Z historii prawa karnego znane są natomiast liczne przypadki istnienia odpowiedzialności zbiorowej za przestępstwa. Np. w dawnych prawach plemiennych germańskich i słowiańskich w wypadku znalezienia ludzkich zwłok na terenie opola i nieodnalezienia zabójcy, pociągano do odpowiedzialności całą społeczność opola.
