Płaca
Z Wikipedii
Płaca inaczej: pensja, wynagrodzenie, zapłata, gratyfikacja - wypłaty pieniężne oraz wartość tzw. świadczeń w naturze (towary, materiały, usługi itp.) lub ekwiwalenty wypłacane pracownikom lub innym osobom fizycznym przez pracodawcę za wykonaną na jego rzecz pracę.
Spis treści |
[edytuj] Wartość wynagrodzenia
Wartość wynagrodzenia ustalana jest przy zawieraniu umowy (o pracę, dzieło lub zlecenie), a więc przed wykonaniem pracy lub dzieła. Wynagrodzenie obciążone jest podatkiem dochodowym oraz składkami ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, dlatego rozróżnia się:
- płacę brutto - jest to łączna kwota stanowiąca koszt pracodawcy z tytułu wynagrodzenia
- płacę netto - jest to kwota wynagrodzenia brutto pomniejszona o kwotę należnego podatku dochodowego oraz składek ubezpieczeniowych
[edytuj] Rodzaje i składniki wynagrodzeń
Z punktu widzenia pracodawcy wynagrodzenia dzielą się na
- wynagrodzenia osobowe - wynikające z tytułu umowy o pracę
- wynagrodzenia bezosobowe - wynikające z tytułu umowy o dzieło, zlecenia lub agencyjnej
Na wynagrodzenia osobowe składają się:
- płaca zasadnicza
- dopłaty (premie, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatek stażowy, dodatek funkcyjny, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych itp.)
- płace uzupełniające (za czas nieprzepracowany np. wynagrodzenie za czas choroby)
- ekwiwalenty za niewykorzystany urlop
Do wynagrodzeń nie zalicza się w rozumieniu przepisów:
- świadczeń wypłacanych ze środków ZUS
- ekwiwalentów (np. za odzież roboczą, używanie własnych samochodów itp.)
- kosztów podróży służbowych
- wypłat z tytułu projektów wynalazczych i racjonalizatorskich
[edytuj] Potrącenia
Z ustalonego w umowie wynagrodzenia brutto obligatoryjnie potrącane są różne elementy, w zależności od rodzaju zawartej umowy oraz kilku innych warunków:
| Tytuł potrącenia | Umowa o pracę | Umowa zlecenie i agencyjna | Umowa o dzieło | |
|---|---|---|---|---|
| zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych | według skali podatkowej | 19% wynagrodzenia brutto pomniejszonego o 20% zryczałtowanych kosztów uzyskania | 19% wynagrodzenia brutto pomniejszonego o 20% lub 50%[1] zryczałtowanych kosztów uzyskania | |
| składki na ubezpieczenia | emerytalne | zawsze | uwarunkowane | jeśli umowę zawarto z własnym pracownikiem |
| rentowe | zawsze | |||
| chorobowe | zawsze | |||
| zdrowotne | częściowo potrącane z zaliczki podatku dochodowego | |||
| inne potrącenia obowiązkowe wynikające z tytułów egzekucyjnych i wykonawczych | ||||
Potrącenia dobrowolne dotyczą wynagrodzeń wypłacanych z tytułu umowy o pracę. Pracownik musi na nie złożyć pisemną zgodę. Do takich potrąceń należą np. składki na ubezpieczenie grupowe, składki na związki zawodowe, kluby sportowe, wpłaty do kasy zapomogowo-pożyczkowej itp.
Przykładowe obliczenie wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę dla pracownika, który nie dojeżdża do pracy do innej miejscowości i przysługuje mu odliczenie ulgi podatkowej, wg parametrów obowiązujących w lutym 2008:
| Opis | Kwota |
|---|---|
| Wynagrodzenie brutto | 2000 zł |
| Składka ubezpieczenia emerytalnego (9,76%) | 195,20 zł |
| Składka ubezpieczenia rentowego (1,50%) | 30 zł |
| Składka ubezpieczenia chorobowego (2,45%) | 49 zł |
| Razem składki ubezpieczeń społecznych | 274,20 zł |
| Podstawa naliczenia składki ubezpieczenia zdrowotnego | 1725,80 zł |
| Składka ubezpieczenia zdrowotnego (9%) | 155,32 zł[2] |
| Zaliczka na podatek dochodowy po umniejszeniu o część (7,75%) składki ubezpieczenia zdrowotnego | 124 zł |
| Wynagrodzenie netto | 1446,48 zł |
| Potrącenia (np. ubezpieczenie grupowe) | 30 zł |
| Kwota do wypłaty | 1416,48 zł |
[edytuj] Wypłata wynagrodzenia
Wypłata wynagrodzenia może odbywać się w kasie pracodawcy (wypłata gotówkowa) lub może być przekazywana na wskazany przez pracownika rachunek bankowy.
