Pentoda

Z Wikipedii

Pentoda - symbol i oznaczenia elektrod:
H - włókno żarzenia
1 - anoda
2 - katoda
3 - siatka sterująca
4 - siatka ekranująca
5 - siatka hamująca

Pentoda jest lampą próżniową zawierającą pięć elektrod: anodę, katodę i trzy siatki. Powstała jako rozwinięcie tetrody, przez dołożenie dodatkowej, trzeciej siatki pomiędzy siatkę drugą (ekranującą) a anodę. Ta modyfikacja wynika z wady tetrody: emisji wtórnej z siatki drugiej. Mianowicie siatka druga podłączona do wysokiego dodatniego potencjału przyciąga elektrony. Rozpędzone elektrony padając na siatkę drugą wybijają z niej następne elektrony (emisja wtórna), które mogą teraz wrócić na siatkę drugą, albo dotrzeć do anody. Ten drugi przypadek ma miejsce w sytuacji gdy anoda i siatka druga mają zbliżone potencjały. Wtedy prąd siatki drugiej spada o wartość prądu emisji wtórnej, a prąd anody rośnie - nie jest to zjawisko korzystne. Po to właśnie w pentodzie wprowadzono dodatkową trzecią siatkę pomiędzy anodą a siatką drugą. Siatka ta ma niski potencjał (z reguły jest połączona z katodą) i jest dość rzadka. Powoduje ona obniżenie potencjału w przestrzeni pomiędzy anodą a siatką drugą, którego wolne elektrony wtórne nie są w stanie przebyć, natomiast szybkie elektrony pierwotne przebywają bez problemu.

Pozwala to uniknąć negatywnych skutków emisji wtórnej, a ponadto polepsza efekt ekranowania siatki sterującej (pierwszej) od anody. Charakterystyki pentod są podobne do charakterystyk tetrod, pentody tylko mają nieco większą rezystancję wyjściową i mniejszą pojemność anoda-siatka druga.

Części składowe pentody EL84 od lewej:
na górze:
- dwa radiatory siatki ekranującej
- górny mostek mikowy
- pochłaniacz gazów (geter)
na dole elektrody (w lampie umieszczone jedna w druiej):
- włókno żarzenia
- pośrednio żarzona katoda tlenkowa
- siatka sterująca
- siatka ekranująca
- siatka hamująca
- anoda
- brakuje bańki i stopki talerzykowej (cokołu)

Pierwsze pentody zaczęły pojawiać się pod koniec lat 20., początkowo wykorzystywane wyłącznie jako lampy głośnikowe (dzięki swojej dużej rezystancji wyjściowej wzmacniacze na pentodzie miały lepszą sprawność niż wzmacniacze na triodach) szybko stały się podstawową lampą wzmacniającą, zwłaszcza w dziedzinie wysokich częstotliwości.

W europejskim systemie oznaczeń lamp pentodom sygnałowym odpowiada litera F, a pentodom głośnikowym litera L.

Przykładem obecnie stosowanej pentody w rozwiązaniach audio jest lampa EL34.