Pięć skupisk
Z Wikipedii
Pięć skupisk (skupisko; pali khandha; sans. skandha; nagromadzenie; agregat) - w buddyzmie wyróżnia się pięć psychologicznych komponentów lub inaczej pięć tzw, skupisk lgnięcia (skt. pañcupadanakkandha), które tworzą każdą istotę, znajdującą się w świecie pożądania i formy:
- forma materialna - kontakt zmysłowy (forma ucha, oka, nosa, języka, ciała, intelektu),
- uczucia,
- percepcja / rozróżnianie (myśli),
- czynnik wolicjonalno-motywacyjny (wola),
- świadomość (świadomość ucha, oka, nosa, języka, ciała, + świadomość obserwująca te poprzednie świadomości)
Wszystkie te agregaty oraz uwarunkowane lgnięcie do nich, kształtują każdą istotę i stanowią jej wyobrażenie własnego ja (ego).
Istoty ze sfery nieforemnej składają się z czterech umysłowych agregatów.