Pierre Bouguer

Z Wikipedii

Piotr Bouguer. Portret pędzla Jana Baptysty Perronneau, 1753.

Pierre Bouguer (polska wersja imienia – Piotr); (ur. 16 lutego 1698, zm. 15 sierpnia 1758) – francuski matematyk, astronom i geodeta. Nazywany jest "ojcem nauki o architekturze okrętów".

Był synem Jeana Bouguera, jednego z najlepszych hydrografów swoich czasów, profesora stworzonej przez króla katedry hydrografii w Croisic w dolnej Bretanii – autora traktatu o nawigacji. W roku 1713 po śmierci ojca Piotr w wieku piętnastu lat (!) objął profesurę hydrografii. W 1727 zdobył (do spółki z Karolem Camusem wielką nagrodę (Grand Prix) Francuskiej Akademii Nauk za pracę na temat omasztowania okrętów, wyprzedziwszy w konkursie Leonarda Eulera. Tę doroczną nagrodę zdobywał jeszcze dwukrotnie: w roku 1729 za pracę dotyczącą obserwowania elewacji gwiazd na morzu i w roku 1731 za traktat związany z morskimi pomiarami deklinacji magnetycznej.

W 1729 opublikował Essai d'optique sur la gradation de la lumière – rozprawę, której przedmiotem było określnie ilości światła traconego przy jego przechodzeniu przez atmosferę o danej grubości. Odkrył w ten sposób prawo znane dziś szerzej pod nazwą prawa Lamberta-Beera. Odkrył też, że światło Słońca jest 300 razy intensywniejsze od światła Księżyca – były to najwcześniejsze pomiary fotometryczne. Wynalazł heliometr udoskonalony później przez Józefa von Fraunhofera. W 1730 otrzymał stanowisko profesora hydrografii w Hawrze; w tym samym roku został też współpracownikiem Akademii Nauk w sekcji matematyki – objął tę funkcję po Piotrze Maupertuisie. W 1735 Piotr Borguer uzyskał pełne członkostwo Francuskiej Akademii Nauk. W tym samym roku udał się do Peru w ramach francuskiej misji naukowej mającej na celu zmierzenie na równiku odległości dzielącej południki różniące się o 1° długości geograficznej. Głównymi członkami ekspedycji byli obok niego Karol de La Condamine i Ludwik Godin. Wyprawa ta trwała dziesięć lat; pełen jej opis zawarł Borguer w opublikowanej w 1749 pracy Figure de la terre determine.

W 1746 opublikował traktat na temat budowy okrętów:Traite du navire, w którym jako pierwszy opisał zastosowanie wysokości metacentrycznej jako miary stabilności okrętów. Jego późniejsze pisma dotyczyły nawigacji i architektury okrętów. Na cześć Borguera jego imieniem został nazwany jeden z kraterów na Marsie.

[edytuj] Bibliografia

Ferreiro, Larrie. "Ships and Science: The Birth of Naval Architecture in the Scientific Revolution, 1600-1800" ("Okręty i nauka: narodziny architektury okrętów w rewolucji przemysłowej 1600-1800"). Cambridge: MIT Press, 2007
Lamontagne, Roland. "La vie et l’oeuvre de Pierre Bouguer" ("Życie i dzieło Piotra Bourgera") Montreal: Presses de l’Université de Montréal, 1964
Lamontagne, Roland. "Pierre Bouguer, 1698-1758, un Blaise Pascal du XVIIIe siècle; Suivi d'une correspondence" ("Piotr Bouguer (1698-1758) – Pascal XVIII wieku; śladem korespondencji"). Manuscript. Montreal: Université de Montreal, 1998