Pompa dyfuzyjna

Z Wikipedii

Pompa dyfuzyjna - rodzaj pompy próżniowej, w której strumień czynnika pompującego (specjalnego oleju lub rtęci) wskutek m.in. zjawiska dyfuzji porywa ze sobą cząsteczki gazu przenosząc je z obszaru próżni wysokiej (z obszaru pompowanego) do obszaru próżni wstępnej.

[edytuj] Zasada działania

Strumień par czynnika pompującego uzyskuje się wskutek ogrzania do wrzenia oleju mineralnego lub rtęci. Służy do tego najczęściej grzejnik elektryczny, umieszczony na dnie pompy. Pary wrzącego czynnika za pomocą systemu dysz unoszą się do góry pompy i wylatują z nich pod kątem ostrym, porywając gaz w dół pompy. U dołu znajduje się wylot do pompy próżni wstępnej. Pary czynnika skraplają się na ściankach pompy, które są chłodzone wodą lub powietrzem. Czynnik ścieka na dół pompy, gdzie znów podlega wrzeniu.

[edytuj] Konstrukcja

Ilość dysz może być różna (najczęściej od jednej do trzech) - pompa jest wtedy jedno-, dwu-, lub trójstopniowa. Ostatni stopień, najbliżej wylotu do próżni wstępnej często wykonuje się jako eżektorowy. Dzięki temu pompa może pracować przy gorszej próżni wstępnej. Potrzebna próżnia wstępna wynosi zazwyczaj 0,01 - 0,5 Tr dla pomp olejowych i do 20 Tr dla pomp rtęciowych. Przy wyższym ciśnieniu próżni wstępnej pompa dyfuzyjna przestaje pracować.

Ze względu na konstrukcję pompy dyfuzyjne mogą być szklane i metalowe. Pompy dyfuzyjne można podzielić też na pompy frakcjonujące, półfrakcjonujące i nie frakcjonujące. Jedynie pompy olejowe mogą być wykonywane jako pompy frakcjonujące lub półfrakcjonujące. Pompy takie rozdzielają olej na różne frakcje, różniące się temperaturą wrzenia. Sprzyja to uzyskiwaniu wyższych próżni.

[edytuj] Zastosowanie

Za pomocą typowych pomp dyfuzyjnych można uzyskiwać ciśnienia 10^-5 - 10^-7 Tr, a nawet niższe. Pogorszenie próżni wstępnej jest szkodliwe dla działania pompy dyfuzyjnej (zwłaszcza olejowej), gdyż olej ulega utlenieniu, co pogarsza parametry pompy.

Pewną wadą pomp dyfuzyjnych jest występowanie wstecznego strumienia par czynnika, który podąża do obszaru pompowanego, psując próżnię. Za pomocą odrzutników i wymrażaczy można temu zjawisku w znacznym stopniu zapobiec.

Pompy dyfuzyjne w wielu zastosowaniach ustąpiły miejsca pompom turbomolekularnym oraz jonowym.