Postkolonializm
Z Wikipedii
Postkolonializm – zbiorczy termin szeregu teorii filozoficznych i literaturoznawczych obejmujących zagadnienia związane z dziedzictwem europejskich potęg kolonialnych i dekolonizacją w drugiej połowie XX wieku.
W rozumieniu literaturoznawczym postkolonializm to krytyczna analiza literatury tworzonej w krajach, które były lub są koloniami innych krajów, literatury pisanej przez mieszkańców państw kolonizujących lub byłych kolonii. Postkolonialna literatura zajmuje się problematyką rozwijania tożsamości narodowej w skolonizowanych społeczeństwach, różnicami i wzajemnymi wpływami kulturowymi między światami kolonizatorów i narodów podbitych, wreszcie, stosunkami byłych kolonii i byłych potęg kolonialnych.
Postkolonializm jako badania nad literaturą postkolonialną rozwinął się w latach 70. XX wieku; za jego twórcę uważa się Edwarda Saida (praca Orientalizm). Inne ważne teoretyczne pozycje to:
- Benita Parry: Delusions and Discoveries
- Kwame Nkrumah: Consciencism
- Frantz Fanon: Black Skin, White Masks
- Frantz Fanon: The Wretched of the Earth (Wyklęty lud ziemi, Warszawa 1985)
- Albert Memmi: Portrait du colonisé, précédé du portrait du colonisateur (ang. The Colonizer and the Colonized)
- Homi Bhabha: The Location of Culture
- Aimé Césaire: Discourse on Colonialism
- Gayatri Chakravorty Spivak: The Post-Colonial Critic
Ewa Thompson opisuje współczesną Polskę i inne kraje post-sowieckie używając pojęcia postkolonializmu. Narzędzi tych dla opisu Polski używa także Maria Janion, np. w Niesamowitej Słowiańszczyżnie.
Zobacz też:
