Potaż
Z Wikipedii
Potaż (historyczna, regionalna pisownia również potasz) – mieszanka kilkunastu związków chemicznych potasu, z największym udziałem tlenku potasu, wodorotlenku potasu i węglanu potasu.
Potaż produkuje się z popiołu pochodzącego ze spalania drewna i węgla drzewnego, a także przez wypalanie skał o znacznym stężeniu soli potasu. Potaż był od starożytności powszechnie stosowany przy produkcji mydła, szkła, wyrobów ceramicznych oraz jako nawóz. Jego producentami byli wytwórcy smoły i węgla drzewnego, dla których był on odpadem produkcyjnym.
Skład chemiczny potażu różni się znacząco w zależności od źródła jego pochodzenia i przeznaczenia.
Potaż kaustyczny – stosowany np. przy produkcji mydła zawiera ponad 80% wodorotlenku potasu. Potaż do produkcji szkła i ceramiki składa się głównie z węglanu i tlenku potasu. W potażu stosowanym jako nawóz musi być jak najwięcej soli potasu rozpuszczalnych w wodzie (np. siarczan potasu) i ograniczona do minimum ilość wodorotlenku potasu.
Nazwa pierwiastka chemicznego potas – pochodzi właśnie od potażu.
Dawniej stosowano potaż przy wypiekaniu ciast.
Manufakturowy zakład wyrobu potażu to potasznia lub potażarnia. W Polsce istnieje wiele nazw geograficznych, których etymologia najpewniej związana jest z wytwórstwem potażu (potaszu): Potasznia, Potaszniki, Potasze, Potażnia, Potażniki.
