Prawo podatkowe
Z Wikipedii
Prawo podatkowe - jedna z podgałęzi prawa finansowego, przez część przedstawicieli doktryny prawa uważana za odrębny dział.
Spis treści |
[edytuj] Pojęcie prawa podatkowego
Jest to ogół przepisów regulujących zasady powstawania, ustalania oraz wygasania zobowiązań podatkowych oraz obowiązki podatników, płatników i inkasentów poszczególnych podatków. Prawo podatkowe stanowi także o obowiązujących procedurach, które winny być przestrzegane przez organy podatkowe oraz strony w trakcie postępowania podatkowego i wykonywania innych czynności zmierzających do ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego i skutecznego poboru podatku. W Polsce prawo podatkowe tworzą: Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. stanowiąca w art. 84, iż "Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie", ustawy podatkowe i przepisy wykonawcze wydane na ich podstawie. Ustawami podatkowymi są:
- Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. Nr 8, poz. 60 z dn. 15.01.2005) normująca zagadnienia zobowiązań podatkowych, informacji podatkowych, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej i czynności sprawdzających oraz tajemnicy skarbowej. Ordynacja jest ustawą z zakresu prawa postępowania.
- ustawy materialnego prawa podatkowego bezpośrednio regulujące prawa i obowiązki podmiotów prawa w zakresie każdego z podatków.
[edytuj] Klasyfikacja podatków
1.) Kryterium: przedmiot opodatkowania
- przychodowe - od całości wpływów z prowadzonej działalności,
- dochodowe - od nadwyżki przychodów nad kosztami ich uzyskania (PIT, CIT),
- majątkowe - od posiadania majątku w całości lub jego składników (podatek od nieruchomości, podatek od spadków i darownizn),
- konsumpcyjne - od wydatków w formie "podatkowej" części ceny (VAT, akcyza).
2.) Kryterium: wymiar i pobór podatków, przerzucalność świadczenia podatkowego, zdolność świadczenia:
- pośrednie - podatek wymierzany jest podmiotowi, który w rzeczywistości go "nie uiszcza" (podatek od towarów i usług, akcyza)
- bezpośrednie - podatek jest wymierzany podmiotowi i on ponosi zarazem jego ciężar (PIT,CIT)
3.) Kryterium: podział wpływów z podatków między poszczególne budżety
- państwowe
- samorządowe
4.) Kryterium: rodzaj obciążonego elementu konstrukcyjnego podatku
- osobowe
- rzeczowe
5.) Kryterium: rodzaj stawki podatkowej
- kwotowe
- proporcjonalne (stałe)
- procentowe (wyszczególniona zostaje skala podatkowa)
- progresywne (przyspieszona, liniowa, opóźniona (PIT)).
- degresywne.
- regresywne.
[edytuj] Przerzucalność podatkowa
To przesuwanie ciężaru podatku przez podatnika na inne podmioty. Może być różna w zależności od wielkości przerzuconego ciężaru:
- częściowa
- całkowita
- nadmierna
Przerzucalność występuje, gdy ustawa podnosi stawki podatkowe lub ustala nowy podatek. procedury przerzucania nie są korzystne m. in. z punktu zasady sprawiedliwości podatkowej.
Przerzucalność można podzielić ze względu na kogo zostaną przerzucone podatki:
- w przód - wzrost cen sprzedawanych wyrobów, wzrost podatków, wzrost cen, przerzucenie na nabywców
- wstecz - na dostawców, względnie na pracowników danej firmy
- właściwą - nie założona z góry przez ustawodawcę
- niewłaściwą - założona z góry przez ustawodawcę
[edytuj] Literatura
- prof. Andrzej Borodo, Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń 2005, ISBN 83-7285-253-7.
- prof. Andrzej Gomułowicz, prof. Jerzy Małecki, Polskie prawo finansowe, Lexis Nexis, 2006, ISBN 83-7334-585-X.
- prof. Zbigniew Ofiarski, Prawo finansowe, C.H. Beck, ISBN 83-7483-506-0.
