Proces karny
Z Wikipedii
Proces karny - zespół prawnie uregulowanych czynności, których celem jest wykrycie przestępstwa i jego sprawcy, osądzenie go za to przestępstwo i ewentualne wykonanie kary, środków karnych oraz środków zabezpieczających.
Pewna część literatury prawniczej traktuje pojęcia "proces karny" i "postępowanie karne" synonimicznie[1], inna wyraźnie rozdziela te określenia, przyjmując, że proces jest pojęciem szerszym, zaś "postępowanie" określa krótsze odcinki przebiegu procesu bądź jego szczególne odmiany[2].
Spis treści |
[edytuj] Funkcje norm procedury karnej
W literaturze[3] wyróżnia się cztery funkcje norm procedury karnej:
- prakseologiczną,
- gwarancyjną (celem jest ochrona podstawowych wartości nadrzędnych oraz praw jednostki w procesie),
- regulacyjną,
- materialnoprawną (wywiera wpływ na stosowanie prawa karnego materialnego np. przez przepisy o odmowie zeznań).
[edytuj] Cele procesu karnego
Celami procesu karnego są:
- osiągnięcie stanu sprawiedliwości prawnomaterialnej (cel ten sprowadza się do subsumpcji czynu pod przepis prawny,
- osiągnięciu stanu sprawiedliwości proceduralnej.
[edytuj] Przedmiot procesu
Przedmiot procesu karnego budził dawniej dyskusję w literaturze prawniczej. Obecnie polska literatura stoi na gruncie teorii odpowiedzialności, która przyjmuje, że przedmiotem procesu jest odpowiedzialność karna (czasami też cywilna) oskarżonego za zarzucone mu przestępstwo.
[edytuj] Rodzaje procesu a rodzaj odpowiedzialności prawnej
Według kryterium rodzaju odpowiedzialności prawnej proces dzieli się na proces zasadniczy, zajmujący się kwestią odpowiedzialności karnej, oraz akcję cywilną.
[edytuj] Działy procesu karnego
Proces karny dzieli się na proces karny powszechny, toczący się przed sądami powszechnymi, i proces karny specjalny, toczący się przed sądami szczególnymi (specjalnymi), np. proces karny przez Trybunałem Stanu. Czasami jako przykład procesu karnego specjalnego podaje się postępowanie przed sądami wojskowymi, co jest tematem dyskusji w literaturze[4].
Przypisy
[edytuj] Bibliografia
- Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2008.