Protokół Litwinowa
Z Wikipedii
Protokół Litwinowa - wielostronny układ międzynarodowy o charakterze paktu o nieagresji podpisany 9 lutego 1929 roku w Moskwie przez Polskę, ZSRR, Rumunię, Estonię i Łotwę.
Po podpisaniu paktu Brianda-Kellogga, ZSRR podjął starania, by postanowienia paktu ( ZSRR ostatecznie przystąpił do niego w 1928 roku) mogły wejść w życie bez oczekiwania na ratyfikację przez wszystkich sygnatariuszy. Z tego względu w grudniu 1928 roku komisarz spraw zagranicznych ZSRR Maksym Litwinow zaproponował stronie polskiej podpisanie dwustronnego protokołu, według którego pakt Brianda -Kellogga nabrałby dla ZSRR i Polski mocy natychmiast po jego ratyfikacji przez oba państwa. Dyplomacja polska uzależniła podpisanie paktu od udziału innych zachodnich sąsiadów ZSRR : Estonii, Łotwy i Rumunii.
W konsekwencji 9 lutego 1929 roku w Moskwie przedstawiciele ZSRR, Polski, Estonii, Łotwy i Rumunii podpisali wielostronny układ zwany protokołem moskiewskim lub protokołem Litwinowa. Sygnatariusze wyrzekli się w nim stosowania siły w dochodzeniu swych pretensji terytorialnych. Postanowienia te dotyczyły też sowieckich roszczeń wobec rumuńskiej Besarabii i wschodniej granicy Polski ustalonej w traktacie ryskim. Do Protokołu przystąpiły następnie Litwa, Turcja i Persja (Iran).
Stwierdzano wyrzeczenie się stosowania siły w swych pretensjach terytorialnych. Spory miały być rozstrzygane metodami pokojowymi.
Nazwany od nazwiska inicjatora dokumentu - ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRR.
