Przeciążenie

Z Wikipedii

Spis treści 1 Stan przeciążenia 2 "Codzienne" przeciążenia 3 Największe przeciążenia przeżyte przez człowieka 4 Zobacz też 5 Źródła

[edytuj] Stan przeciążenia

Przeciążenie to stan, w jakim znajduje się ciało poddane działaniu sił zewnętrznych innych niż siła grawitacji, których wypadkowa powoduje przyspieszenie inne niż wynikające z siły grawitacji. Przyjęto wyrażać przeciążenie jako krotność standardowego przyspieszenia ziemskiego. Tak zdefiniowane przeciążenie jest wektorem, mającym kierunek i zwrot.

Przeciążenie może być powodowane przez wibracje, manewry obiektu takiego jak samolot czy samochód, ciąg silników napędowych statku kosmicznego, ciśnienie gazów przyśpieszających w lufie pocisk , kolizje itp.

1g to składowa pionowa przciążenia ciała znajdującego się na powierzchni Ziemi w spoczynku lub w ruchu ustalonym, 0g odpowiada stanowi nieważkości (spadek swobodny pod działaniem sił grawitacji). Znajomość przewidywanych przeciążeń umożliwia obliczenie obciążeń i odpowiednie zaprojektowanie konstrukcji obiektów technicznych a także ocenę narażeń, jakim poddawane będą w rozważanych okolicznościach organizmy żywe.

W odniesieniu do badania wpływu na organizm człowieka -przeciążenia mogą być dodatnie (gdy działają w kierunku od głowy do nóg) i ujemne (w kierunku przeciwnym). Gdy działają w kierunku poziomym, o dodatnim mówi się, kiedy oddziałuje w kierunku klatka piersiowa - plecy; ujemne zwrócone jest przeciwnie.

Największe, jednak najkrócej działające, przeciążenia występują w trakcie katapultowania (rzędu 40 g), podczas wyczynowej akrobacji lotniczej, podczas walki powietrznej samolotu myśliwskiego (do 10 g). Człowiek w stanie spoczynku poddany jest przyspieszeniu 1g, a 0g w stanie nieważkości.

Długotrwałe przeciążenie doprowadza do zaburzeń widzenia (krew odpływa z siatkówki oka), a im większa jest wartość przeciążenia – tym krócej może ono działać na organizm np. pilota bez obawy o niekorzystny wpływ na stan zdrowia.

Organizm człowieka dużo lepiej znosi przeciążenia dodatnie niż ujemne.

Skutki przeciążenia można zmniejszać np. stosując skafander przeciwprzeciążeniowy czy umieszczając pilota w pozycji leżącej. Ważną rolę odgrywa systematyczny trening i dobra sprawność fizyczna pilota.

W życiu codziennym stanu przeciążenia można doświadczyć np. w ruszającej lub zatrzymującej się windzie, w zakręcającym lub pokonującym nierówności samochodzie, w czasie podróży samolotem - szczególnie gdy występują turbulencje.

Duże przeciążenia, głównie w celu badania ich wpływu na pilotów i astronautów, uzyskuje się w wirówce przeciążeniowej.

[edytuj] "Codzienne" przeciążenia

• 3,5 g – podczas kaszlu
• 2,9 g – podczas kichania

[edytuj] Największe przeciążenia przeżyte przez człowieka

Dobrowolne: Ppłk John Stapp w 1954 r. doznał przeciążenia 46,2 g w saniach rakietowych^[1]. W wyniku tego eksperymentu popękały mu naczynia krwionośne w gałce ocznej (okresowa utrata wzroku, który J. Stapp odzyskał – szczęśliwie siatkówki w oczach nie były uszkodzone).

Mimowolne: Kierowca Formuły 1, David Purley, doświadczył przeciążenia równego średnio 179,8 g w roku 1977, gdy wyhamował ze 173 do 0 km/h na długości 66 cm, w wyniku uderzenia w ścianę.^{[2] [3]}

[edytuj] Zobacz też

• niedociążenie
• nieważkość

[edytuj] Źródła

1. ↑ [1]
2. ↑ Anton Sukup: Wypadek Davida Purleya na torze Silverstone. 1977. [dostęp 2006-07-31].
3. ↑ Sylwetka kierowcy na F1 News. [dostęp 2007-06-11].