Przekształcenia własnościowe

Z Wikipedii

Przekształcenia własnościowe - ogół procesów dotyczących zmiany formy własności. Termin używany najczęściej w stosunku do przedsiębiorstw i nieruchomości.

W przypadku przekazania własności państwowej osobom prywatnym mówimy o prywatyzacji, a w odwrotnym przypadku o nacjonalizacji. Dodatkowo do tego można dodać przekształcenia, których nie można ze względu na ich istotę zaliczyć do żadnego z wyżej wymienionych procesów. Są to:

• komunalizacja - przekazanie własności podmiotów prywatnych (osób prawnych bądź fizycznych) albo własności Skarbu Państwa jednostkom samorządu terytorialnego;
• komercjalizacja - przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Zmiana formy gospodarowania nie pociąga tu za sobą zmiany właściciela, a ma na celu przekształcenie w podmioty rynkowe przez zasadnicze zmiany systemu zarządzania i może być etapem pośrednim przed prywatyzacją.

W przypadku przeprowadzonej po II wojnie światowej w krajach komunistycznych kolektywizacji rolnictwa możemy mówić o nacjonalizacji ukrytej pod pretekstem tworzenia spółdzielni rolniczych (spółdzielnie nosiły niektóre znamiona własności prywatnej, ale zawsze – także pod względem formalno-prawnym – traktowane jednak były jako tzw. jednostki gospodarki uspołecznionej).

[edytuj] Formy

Prywatyzacja kapitałowa. Polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę skarbu państwa. Sposób ten dotyczy głównie dużych przedsiębiorstw działalności nierolniczej. Mogą brać w niej udział pracownicy, menedżerowie, krajowi i zagraniczni inwestorzy oraz wszyscy kupujący akcje oferowane do publicznej sprzedaży.

Prywatyzacja bezpośrednia. Jest to sprzedaż przedsiębiorstwa, wniesienie go do powstającej spółki lub oddanie w leasing. Metoda ta stosowana jest w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw o złej kondycji.

Likwidacja przedsiębiorstw państwowych gospodarki rolnej. Polega na przejęciu ich majątku przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa. Celem jest restrukturyzacja i prywatyzacja w trybie sprzedaży, wniesienie do spółki lub oddanie w odpłatne użytkowanie. Budżet państwa w tym przypadku nie osiąga żadnych przychodów.

Program Powszechnej Prywatyzacji - PPP. Była to prywatyzacja przedsiębiorstw przemysłowych w celu dostosowania ich do zasad gospodarki rynkowej. Realizacja programu polegała na: - wyborze przedsiębiorstwa - wyborze metody przetargu - wyborze członków rad nadzorczych NFI - druku i dystrybucji świadectw udziałowych - zamianie świadectw udziałowych na akcje NFI - dematerializacji świadectw udziałowych - dopuszczeniu NFI do obrotu publicznego przez Komisję Papierów Wartościowych - organizacji obrotu papierami wartościowymiwprowadzonymi przez PPP - uporządkowaniu, uzupełnainiu i bieżącej aktualizacji aktów prawnych i przepisów wykonawczych regulujących procesy prywatyzacji

Program komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych. Program ten polegał na przekształceniu przedsiębiorstw w jednoosobowe spółki skarbu państwa. Miejsce miały następujące zmiany: a) zmiany prawne - funckje dotychczasowych organów założycielskich przechodziły na skarb państwa b) ekonomiczne - pobudzenie do prorynkowej restrukturyzacji; odchodzenie od branżowego modelu gospodarki państwowej c) organizacyjne - usprawnienie systemu zarządzania i kontroli w tych jednostkach

Program "Stabilizacja. Restrukturyzacja. Prywatyzacja." Program ten dotyczy przedsiębiorstw w złej kondycji finansowej. Stabilizacja to wsparcie finansowe przedsiębiorstw; Restrukturyzacja - zmiany zarządzania i finansów. Program ten jest inspirowany przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.

Prywatyzacja założycielska. Jest to tworzenie nowych prywatnych podmiotów gospodarczych. Związana jest głównie z przedsiębiorstwami handlowymi, usługowymi i drobną wytwórczością.

Reprywatyzacja. Jest to ostatni element procesów przekształcenia struktury własnościowej.

Źródła: "Polityka gospodarcza", B. Winiarski --Aleksandra Mastalerz (dyskusja) 16:01, 15 gru 2007 (CET)