Ptolemeusz VIII Euergetes II Fyskon
Z Wikipedii
Ptolemeusz VIII Euergetes II (ur. ok. 182 p.n.e., zm. 28 lipca 116 p.n.e., panował w latach 164-163 p.n.e. i 145-116 p.n.e.), władca Egiptu z dynastii Ptolemeuszów, nieoficjalnie zwany Fyskon (Tłusty Brzuch/Tłuścioch) i Kakargetes (Złoczyńca). Był synem Ptolemeusza V i Kleopatry I, bratem Ptolemeusza VI i Kleopatry II, oraz mężem Kleopatry II i Kleopatry III. Miał trzech synów z prawego łoża: Ptolemeusza Memfitesa (ze związku z Kleopatrą II) oraz Ptolemeusza IX i Ptolemeusza X Aleksandra (ze związku z Kleopatrą III) oraz trzy córki - Kleopatrę Tryfajnę I, Kleopatrę IV i Kleopatrę Selene I (wszystkie z drugiego związku). Nieślubnym synem Ptolemeusza był Ptolemeusz Apion, późniejszy król Cyrenajki.
Ptolemeusz VIII w 170 p.n.e. został ogłoszony współwładcą Egiptu, dzielił władzę ze swoim rodzeństwem. Po klęsce w szóstej wojnie syryjskiej i zajęciu większości kraju przez Antiocha IV mieszkańcy Aleksandrii, którzy sprzeciwiali się porozumieniu Ptolemeusza VI z władcą kraju Seleucydów, proklamowali Ptolemeusza VIII władcą całego kraju. Po wycofaniu się Seleucydów i przywróceniu trójwładzy od jesieni 164 p.n.e. pozostawał w nieustannym konflikcie z bratem Ptolemeuszem VI, którego na krótko zmusił do opuszczenia kraju w 164 p.n.e., co pozwoliło mu na samodzielne rządy w Egipcie. W 163 p.n.e. pod naciskiem rzymskim zgodził się na podział kraju między siebie i brata. Ptolemeusz VIII otrzymał Cyrenajkę, ale rościł sobie prawo do Cypru, w czym był popierany przez Rzym. W 153 p.n.e. wyruszył z wyprawą wojenną na Cypr, gdzie po krótkiej walce został pojmany przez żołnierzy swego brata i musiał zgodzić się ponownie na podział kraju według zasad ze 163 r. Aż do przejęcia władzy w Egipcie rządy jego ograniczały się do Cyrenajki, gdzie był powszechnie nielubiany za despotyzm. Jednak bunt Cyrenejczyków pod wodzą Ptolemeusza Sympetezisa, mimo początkowych sukcesów, został stłumiony.
Na wieść o śmierci brata i zwolnieniu tronu w Egipcie Ptolemeusz VIII zlecił zamordowanie potencjalnego konkurenta Ptolemeusza VII i jego zwolenników oraz zawarł ugodę z matką zamordowanego Kleopatrą II, którą uczynił swoją żoną i współwładczynią. Mimo przyjścia na świat ich syna Ptolemeusza Memfitesa w 144 p.n.e., nienawiść między współmałżonkami była duża i jeszcze się pogłębiła na skutek romansu Ptolemeusza z córką Kleopatry II, Kleopatrą III, która została jego żoną i królową na tych samych prawach co matka. W 132 p.n.e. wybuchła wojna domowa między nim a Kleopatrą II, w wyniku której Ptolemeusz i Kleopatra III uciekli na Cypr. Tam Ptolemeusz kazał zamordować swego syna Ptolemeusza Memfitesa i wysłać zwłoki do matki do Aleksandrii. W 130 p.n.e. odzyskał Egipt z wyjątkiem Aleksandrii, którą zajął 3 lata później, krwawo mszcząc się na jej mieszkańcach za popieranie Kleopatry II.
Ptolemeusz VIII rozwinął bardzo ożywioną działalność budowlaną, był również filologiem, napisał krytyki dzieł Homera[1]. Przez historyków uważany jest za jednego z najinteligentniejszych, ale i zarazem najbardziej brutalnych polityków czasów hellenistycznych. [1] Peter Green ´Alexander to Actium. The historical evolution of the hellenistic age´, California University Press 1993.