Ralph Ellison

Z Wikipedii

Ralph Ellison, właśc. Ralph Waldo Ellison (ur. 1 marca 1913 w Oklahoma City, zm. 16 kwietnia 1994 w Nowym Jorku), amerykański pisarz, publicysta i wykładowca uniwersytecki.

Mimo iż opublikował tylko jedną ukończoną powieść, Ellison jest uważany za najważniejszego czarnoskórego amerykańskiego pisarza XX wieku. W 1933 rozpoczął studia muzyczne w Tuskegee Institute w Alabamie, w 1936 wyjechał do Nowego Jorku, gdzie pisywał do różnych gazet oraz spotkał innego czarnoskórego pisarza, wówczas słynnego i popularnego – Richarda Wrighta. W czasie II wojny światowej pływał na statkach handlowych.

Po wojnie zaczął pisać dzieło życia, powieść Niewidzialny człowiek (Invisible Man). Książka, opublikowana w 1952, w roku następnym została uhonorowana National Book Award.

Niewidzialny człowiek to utwór napisany w pierwszej osobie, jego bohaterem jest bezimienny narrator relacjonujący tragikomiczne koleje swego życia. Książkę Ellison w znacznej mierze oparł na własnych doświadczeniach życiowych, jego bohater – tak jak on sam – przenosi się z Południa Stanów do Harlemu. Pisarz, w sarkastyczny sposób, rysuje rzeczywistość w której losy człowieka determinuje kolor jego skóry. Większość spotkanych przez narratora ludzi traktuje go przedmiotowo, najpierw wykładowcy na uczelni, a potem mieszkańcy Nowego Jorku, łącznie z działaczami partii komunistycznej. Okazuje się, że niemal sto lat po wojnie secesyjnej rasowe stereotypy nadal odgrywają ogromną rolę w amerykańskim społeczeństwie – w chwili pierwszego wydania tej książki w wielu stanach obowiązywały prawa segregacji rasowej.

Później – mimo sukcesu jaki odniosła jego powieść – Ellison skłonił się ku publicystyce. Opublikował m.in. zbiory esejów Shadow and Act (1964) i Going to the Territory (1986).