Rozwój demograficzny Kielc

Z Wikipedii

Spis treści 1 Struktura demograficzna Kielc 1.1 Ludność według wieku 2 Ludność polska 3 Ludność żydowska 4 Ludność Kielc na przestrzeni lat 4.1 Powierzchnia Kielc 5 Bibliografia 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Struktura demograficzna Kielc

Według danych GUS z dnia 31 grudnia 2005 r. ^[1] Kielce zamieszkiwało 208 193 osób. (16. lokata wśród miast Polski), w tym 98 842 mężczyzn i 109 351 kobiet. Wiek produkcyjny osiągnęło 140 054 mieszkańców. Naukę pobiera 60 358 ludzi. Według danych z września 2006 r. ^[2] 12,6% (ok. 13,5 tys.) osób pozostaje bez pracy.

[edytuj] Ludność według wieku

Wiek	Ogółem	Mężczyźni	Kobiety
0-4 lat	8161	4310	3851
5-9	8466	4318	4148
10-14	10546	5402	5144
15-19	14329	7206	7123
20-24	18856	9487	9369
25-29	18606	9305	9301
30-34	15797	8091	7706
35-39	12617	6397	6220
40-44	13010	6268	6742
45-49	16622	7676	8946
50-54	18281	8257	10024
55-59	16104	7255	8849
60-64	9202	4123	5079
65-69	9178	3791	5387
70-74	7922	3365	4557
75-79	5542	2127	3415
80-84	3179	1017	2162
85 lat i więcej	1775	447	1328

[edytuj] Ludność polska

Aż do XVIII w. Kielce stanowiły niewielkie miasto biskupów, znacznie mniej istotne niż Chęciny lub Sandomierz. Liczba ludności nie przekraczała 1300 osób, głównie wskutek chorób i pożarów. Gwałtowny rozwój demograficzny rozpoczął się dopiero w okresie Królestwa Polskiego, kiedy to Kielce stały się siedzibą województwa krakowskiego, a następnie guberni. Szereg impulsów gospodarczych w czasie rewolucji przemysłowej (takich, jak budowa kolei) przyczynił się do zwielokrotnienia populacji, w 1939 r. sięgnęła ona ponad 70 000 osób. Po długim okresie stagnacji spowodowanym przez II wojnę światową w latach 70. XX w. nastąpił największy w historii miasta wzrost liczby ludności, niestety w czasach III Rzeczypospolitej zanotowano już jej znaczny spadek.

[edytuj] Ludność żydowska

W 1833 r. kupcy żydowscy z Chęcin wystąpili do Urzędu Municypalnego w Kielcach z żądaniem wyjaśnień, czemu Żydzi nie mogą mieszkać w mieście w sytuacji, gdy nie posiada ono przywileju de non tolerandis judeais. Rewizja przywilejów wykazała, że Żydzi mają rację, w maju 1833 wydano wstępną zgodę na ich osiedlanie. W obawie przed konkurencją zamożni kieleccy mieszczanie doprowadzili w marcu 1833 r. do zawieszenia decyzji z 1833 r. przez dyrektora Wydziału Administracyjnej Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych. Żydzi jednak zaczęli osiedlać się w Kielcach nielegalnie lub meldowali się w odległej 2 km od centrum gminie Pakosz. Mieszczanie nie dali za wygraną i w maju 1843 r. wymusili na Radzie Administracyjnej wygnanie starozakonnych z miasta wraz z dniem 1 lipca 1844 r. W latach 1858-1862 osiedlali się w Kielcach zdymisjonowani wojskowi rosyjscy pochodzenia żydowskiego mający prawo do swobodnego wyboru miejsca zamieszkania (wraz z rodzinami stanowili niewielki odsetek mieszkańców Kielc). Wskutek reformy A. Wielopolskiego z 1862 r. zezwolono Żydom na osiedlanie, wkrótce przejęli oni drobny handel w mieście. Liczba osadników rosła w ogromnym tempie, w przededniu II wojny światowej społeczność żydowska stanowiła już 35% ludności Kielc. Podczas wojny okupant utworzył getto, w którym wymordowano lub wywieziono do obozów zagłady kilkadziesiąt tysięcy ludzi. W styczniu 1945 r. po wyzwoleniu miasta powróciło tu ok. 200 Żydów, głównie byłych więźniów. Większość z nich stłoczono w jednym budynku na Plantach, gdzie czekali na wyjazd do Izraela. 4 lipca 1946 r. odbył się, zainspirowany prawdopodobnie przez Urząd Bezpieczeństwa pogrom Żydów. Wskutek tego tragicznego zdarzenia zginęły 42 osoby, pozostali przy życiu Żydzi wkrótce wyemigrowali.

[edytuj] Ludność Kielc na przestrzeni lat

Rok	Źr.	Ludność	Komentarz
1340	[3]	ok. 300
1364		ok. 300
1645		ok. 1250
1663		295	dramatyczny spadek ludności wskutek wojny 1662-1663
1673		623	zaraza związana z zajęciem miasta przez Związek Święcony
1711		ok. 2000
1761		ok. 4000	usunięcie Żydów z miasta dekretem biskupa
1787	[4]	1951
1789		ok. 1700	253 domy, w tym 7 murowanych
1808	[5]	2324
1810	[6]	1971	370 domów
1820		2904
1820	[7]	3101	3040 katolików
1822	[8]	3611
1825	[9]	ok. 3600
1827	[8]	4135
1827	[10]	3611	330 domów
1828	[11]	4093	419 domów, 2011 mężczyzn, 2082 kobiet, umarło 80 osób, urodziło się 75, nikt nie dożył 80 lat
1840	[12]	4460
1852	[13]	4472	382 domy
1855	[14]	ok. 5000	530 domów
1860	[10]	3972	595 domów murowanych, 124 domy drewniane
1863	[15]	3869	3749 katolików, 235 domów murowanych, 220 domów drewnianych
1869	[16]	7689
1869		5151
1875		8082
1883	[10]	10 051	4609 mężczyzn, 5542 kobiet, 2659 Żydów
1897		13 456	ok. 25% Żydów
1902	[16]	14 270
1905		29 306
1906		30 984
1909		32 381
1910	[9]	ok. 32 200
1913		37 141
1921	[9]	ok. 43 700
1921	[17]	41 346	25 549 katolików (61,9%), 145 ewangelików (0,4%) i 15 530 izraelitów (37,7%)
1931	[9]	ok. 58 400
1932	[16]	ok. 58 700
1939	[9]	ok. 68 800
1939	[18]	ok. 71 580	tylko ludność polska i żydowska bez Niemców, wojska i policji
1940	[19]	80 576	tylko ludność polska i żydowska bez Niemców, wojska i policji
1943	[19]	56 950	tylko ludność polska i żydowska bez Niemców, wojska i policji
1944	[19]	52 156	tylko ludność polska i żydowska bez Niemców, wojska i policji
1945	[18]	53 662
1946	[20]	49 960
1950	[20]	61 332
1955	[20]	73 897
1958	[9]	81 152
1959	[9]	ok. 88 000
1960	[20]	89 500
1961	[20]	93 200
1962	[20]	95 300	5585 budynków mieszkalnych, 36 790 izb, 1,13 osób na izbę
1963	[20]	97 900
1964	[20]	100 600
1965	[20]	103 092
1966	[20]	110 500
1967	[20]	116 000
1968	[20]	119 700
1969	[20]	123 100
1970	[20]	126 950
1971	[20]	130 560
1972	[20]	135 800
1973	[20]	139 900
1974	[20]	143 914
1975	[18]	151 185
1976	[18]	156 936
1977	[18]	162 127
1978	[18]	164 643
1979	[18]	181 000
1980	[18]	185 307
1981	[18]	188 822
1982	[18]	192 487
1983	[18]	196 955
1984	[21]	200 498
1985	[18]	203 340
1986	[18]	205 885
1987	[18]	208 102
1988	[21]	210 966
1989	[21]	212 901
1990	[18]	214 202
1991	[18]	215 005
1992	[18]	213 651
1993	[18]	214 086
1994	[18]	213 782
1995	[18]	213 777
1996	[18]	213 748
1997	[18]	212 596
1998	[18]	212 383
1999	[22]	211 729
2000	[18]	210 956
2001	[18]	210 266
2002	[18]	211 810
2003	[22]	210 639
2004	[22]	209 455
2005	[23]	208 193
2006	[22]	207 188

[edytuj] Powierzchnia Kielc

• 1823 - 216 mórg, 64 prętów, 50 stóp
• 1930 - 18 km²
• 1931 - 33 km²
• 1960 - 40,52 km²
• 1961 - 43,48 km²
• 1966 - 54,53 km²
• 1995 - 109,40 km²
• 2001 - 109,45 km²
• 2006 - 109,65 km²

[edytuj] Bibliografia

1. ↑ Główny Urząd Statystyczny, 2005 r.
2. ↑ Główny Urząd Statystyczny, 2006 r.
3. ↑ Stare Kielce
4. ↑ [opr.] B. Kumor, Spis ludności diecezji krakowskiej prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego z 1787 r.
5. ↑ Spis wojskowy ludności Galicji z 1808 r.
6. ↑ H. Grossman, Struktura społeczna i gospodarcza Księstwa Warszawskiego na podstawie spisów ludności 1808-1810, Kwartalnik Statystyczny, Tom II, 1925
7. ↑ Franciszek Maksymilian Sobieszczański, Wycieczka archeologiczna w niektóre strony guberni radomskiej, 1852
8. ↑ ^{8,0 8,1} S. Marcinkowski, Miasta Kielecczyzny, Przemiany społeczno-gospodarcze 1815-1869, Warszawa-Kraków 1980
9. ↑ ^{9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6} Wincenty Kawalec, Kielecczyzna. Rozwój gospodarczy regionu, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1962
10. ↑ ^{10,0 10,1 10,2} Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1883
11. ↑ Tomasz Ujazdowski, Pamiętnik sandomierski, Tom I, 1829
12. ↑ Krzysztof Urbański, Kielce w okresie powstania styczniowego, Kielce 1996, ISBN 83-86006-01-3
13. ↑ Franciszek Maksymilian Sobieszczański, Wycieczka archeologiczna w niektóre strony guberni radomskiej, 1852
14. ↑ Jan Nepomucen Chądzyński, Historyczno-statystyczne opisy miast starożytnych w ziemi sandomierskiej leżących, Tom II, Warszawa 1855
15. ↑ [red.] Franciszek Maksymilian Sobieszczański, Encyklopedia powszechna S. Orgelbranda, Tom XIV, Warszawa 1863
16. ↑ ^{16,0 16,1 16,2} Kielce - Informator miejski
17. ↑ W dawnych Kielcach, fotografie ze zbiorów Działu Historii Muzeum Narodowego w Kielcach, (opr.) dr Jan Główka
18. ↑ ^{18,00 18,01 18,02 18,03 18,04 18,05 18,06 18,07 18,08 18,09 18,10 18,11 18,12 18,13 18,14 18,15 18,16 18,17 18,18 18,19 18,20 18,21 18,22 18,23 18,24 18,25} Program ochrony środowiska dla miasta Kielce, Urząd Miasta, 2004
19. ↑ ^{19,0 19,1 19,2} Kielce w latach okupacji (1939-1945)
20. ↑ ^{20,00 20,01 20,02 20,03 20,04 20,05 20,06 20,07 20,08 20,09 20,10 20,11 20,12 20,13 20,14 20,15 20,16 20,17} Roczniki statystyczne GUS, 1939-1979
21. ↑ ^{21,0 21,1 21,2} Roczniki demograficzne GUS, 1980-1994
22. ↑ ^{22,0 22,1 22,2 22,3} Bank danych regionalnych GUS, 1995-2006
23. ↑ Raport GUS na rok 2006

[edytuj] Zobacz też

• Historia Kielc

[edytuj] Linki zewnętrzne

• (pl) Główny Urząd Statystyczny
• (en) Historia kieleckich Żydów, Pinchas Cytron, 1957