Sepulka
Z Wikipedii
Sepulki - twory wymyślone przez Stanisława Lema po raz pierwszy w Podróży czternastej Dzienników gwiazdowych. Ponownie można się na nie natknąć w powieści science-fiction tego autora - Wizja lokalna.
Spis treści |
[edytuj] Sepulki u Lema
Wiadomo, że służą do sepulenia i odgrywają wielką rolę w cywilizacji Ardrytów: odniesienia do nich pojawiają się nagminnie w sztuce i reklamie. Ijonowi Tichemu nie udało się ustalić szczegółów, gdyż sepulki są tematem tabu - sama rozmowa o nich jest traktowana jako wielki nietakt. Z pozoru może się wydawać, że sepulki mają związek ze sferą erotyczną (wielkie oburzenie wywoływały próby zakupu ich, czy użycia przez Ijona Tichego, jako osobę samotną), jednak zaprzeczają temu sami Ardryci.
Według Lema, sepulki są bardzo podobne do murkwi, a kolorystycznie trochę przypominają pćmy łagodne. Ich funkcja użytkowa jest oczywiście inna.
[edytuj] Sepulki w Encyklopedii Kosmicznej
Nic nie mówiąca definicją sepulek zawarta była w Encyklopedii Kosmicznej prof. Tarantogi, którą pożyczył od niego Ijon Tichy.
„ | Sepulka - l.mn. sepulki, odgrywający doniosłą rolę element cywylizacji Ardrytów (ob.) z planety Enteropii (ob.). Ob. sepulkaria.
Sepulkaria - l.poj. sepulkarium, obiekty służące do sepulenia (ob.). Sepulenie - czynność Ardrytów (ob.) z planety Enteropii (ob.). Ob. sepulki. |
” |
— Stanisław Lem, Dzienniki gwiazdowe - Podróż czternasta |
Jednak w powieści Wizja lokalna okazuje się, że Encyklopedia kosmiczna to oszustwo, o czym profesor miał powiedzieć Tichemu, ale zapomniał. Także w tej powieści okazuje się, że nie istnieje też sama planeta Enteropia, a domniemany świat był jedynie kamuflażem dla planety Encja.
[edytuj] Sepulki w entomologii
Radziecki entomolog Aleksander Rasnicyn, pracujący w jednym laboratorium z pisarzem Kiryłem Jeskowem, w 1968 na cześć Lema nazwał sepulkami (rodzina sepulkowate (Sepulcidae), z rodzajami Sepulca i Sepulenia oraz gatunkami Sepulca mirabilis, Sepulca mongolica oraz Sepulenia syricta) odkryte na Zabajkalu skamieliny późnomezozoicznych owadów [1] [2].
[edytuj] Sepulki w kulturze
Od sepulek wzięła nazwę polska literacka nagroda w dziedzinie twórczości fantastycznej, Złota Sepulka. Wystąpiły też w tytule książki Wojciecha Orlińskiego poświęconej Stanisławowi Lemowi, Co to są sepulki?
[edytuj] Źródła
- Słownik lemiczny Gazety Wyborczej
- FAQ ze strony Autora
- Dzienniki gwiazdowe - Podróż czternasta
- Wizja lokalna
Przypisy
- ↑ Каракоз Роман. Где живут сепульки: [О двух видах палеонтологических перепончатокрылых — Sepulka mirabilis и Sepulenia syricta] // Новая интересная газета (Киев). — 2004. — № 1. — С. 5. — (Блок Z: Просто фантастика). Аннотация
- ↑ Rasnitsyn A.P. Sepulcidae and origin of Cephidae (Hymenoptera: Cephoidea). In: Tobias V.I. (ed.). Taxonomy of insects and mites. Trans. All-Union Entomol. Soc. Nauka Press, Moscow. 1988. 70: 480-497 (ru)