Spolegliwość

Z Wikipedii

Spolegliwość – pewność, możliwość polegania na kimś. Ktoś spolegliwy jest osobą na której można polegać. Potocznie słowo to jest używane przede wszyskim w sensie "uległości" lub "podporządkowywania się innym", i to drugie znaczenie uzyskało również status poprawnego ^[1].

Do filozofii, pojęcie to zostało wprowadzone przez Tadeusza Kotarbińskiego w jego pracach na temat teorii skutecznego działania (prakseologia), zwłaszcza natomiast w pismach na temat etyki niezależnej. Termin pochodzi prawdopodobnie od niemieckiego zuverlässig, i znany jest na Śląsku^[2].

Spolegliwy opiekun winien być życzliwie nastawiony wobec podopiecznych, "wrażliwy na cudze potrzeby i skłonny do pomagania"^[3]. Na podstawie tak skonstruowanego modelu dobrego człowieka, Kotarbiński chciał udowodnić, że ten wzorzec "nie spadł z zaświatów, ani nie jest jakimś echem niezmiennego ideału bytującego w rejonach czystych idei" (^[4]). Do przyzwoitego zachowania się nie jest więc potrzebna, wg filozofa, wiara w ideał transcendentalny, ale zwykła wrażliwość, której kryteria zmieniają się w czasie. Kotarbiński bronił możliwości stworzenia etyki, która byłaby niezależna od poglądu filozoficznego lub religijnego, i która mogłaby przetrwać nawet wtedy, gdy zniknie w nas przekonanie o słuszności jakiegokolwiek przekonania metafizycznego.

Przypisy