Stężenie pośmiertne
Z Wikipedii
Stężenie pośmiertne (łac. rigor mortis) — sztywność mięśni występująca po śmierci wskutek wyczerpania energii mięśni zgromadzonej w postaci cząsteczek ATP i fosfokreatyny. W prawidłowo funkcjonującym mięśniu poprzecznie prążkowanym nieustannie następują skurcze i rozkurcze włókien mięśniowych, przy czym energia chemiczna zmagazynowana w ATP potrzebna jest do rozkurczu[styl do poprawy]. Gdy jej zabraknie, włókna pozostają w fazie skurczu, powodując sztywność mięśni i co za tym idzie, sztywność całego ciała.
Mikroskopowo, skurcz i rozkurcz włókna mięśniowego powodowany jest łączeniem i rozdzielaniem się kompleksów dwóch białek - miozyny i aktyny. W skurczonym włóknie mięśniowym tworzą one kompleks aktomiozyny. Kompleks ten hydrolizuje cząsteczki ATP, a przy tym sam dysocjuje do postaci niezwiązanych białek aktyny i miozyny - następuje rozkurcz włókna. Bez dostępu ATP cząsteczki aktyny i miozyny pozostają związane.
Stężenie pośmiertne dotyczy mięśni szkieletowych oraz mięśnia sercowego. Opisany mechanizm powoduje również efekt tzw. gęsiej skórki, związany z napięciem mięśni stroszycieli włosów.
Stężenie pośmiertne powstaje zwykle około 2–4 godz. po śmierci, ale może powstać zaraz po śmierci, gdy osoba wykonywała niedawno intensywny wysiłek fizyczny, miała drgawki lub gorączkę (zwykle w samej chwili śmierci mięśnie tracą napięcie — tzw. efekt wypadającego przedmiotu). Zaczyna się od górnej połowy ciała, powoli obejmuje dolną, jest tym bardziej nasilone, im potężniejsze są mięśnie.
Ustępuje po 3-4 dniach od śmierci na skutek enzymatycznego rozkładu, pojawienia się substancji gnilnych oraz rozmiękania mięśni.