Synagoga w Przedborzu

Z Wikipedii


Synagoga w Przedborzu
Data budowy	XVII wiek
Data zburzenia	3 września 1939
Tradycja	ortodoksyjna
Budulec	drewniana (modrzewiowa)
Obecnie	nie istnieje

Synagoga w Przedborzu - drewniana bożnica zbudowana w XVII wieku. Pierwsza wzmianka o bożnicy pochodzi z 1638 roku, w której jest szczegółowy opis bożnicy. Remontowana w 1789 roku. Hitlerowcy podpalili ją 3 września 1939 roku. W przyszłości ma stanąć obelisk upamiętniający bożnicę.

Bożnica została wykonana z drewna modrzewiowego. We wschodniej części znajdowała się podłużna sala główna, w zachodniej przedsionek z izbą kahalną, a na piętrze babiniec. Bożnica wyróżniała się piękną dekoracją drewnianego sklepienia, które pokryte było siatką giętych listew oraz desek wyciętych na kształt litery "S". Do bożnicy prowadziły dwa wejścia, główne znajdowało się w północnej części. Synagoga posiadała niezwykle cenne skarby m.in płaskorzeźby które podarowali Estera i Berek Joselewiczowie, jeden złoty i dwa srebrne bardzo zdobione kielichy podobne do chrześcijańskich, dwie kapy nabijane cekinami ze srebra, kapa ze sznurków jedwabiu nabijana cekinami ze złota oraz inne arcydzieła sztuki. Bożnica była jedną z najpiękniejszych modrzewiowych synagog na świecie.

W środku znajdowała się bardzo piękna bima z połowy XVIII wieku. Założona była na planie ośmioboku z kolumnami na postumentach, między którymi znajdowała się rzeźbiona balustrada. Nakrywała ją ażurowa dwustopniowa kopuła. Górną o mniejszej średnicy, podpierały ozdobne, wysokie pałąki. Całość wieńczył owoc granatu, szyszka i mała korona.

Wewnątrz ściany były pokryte niezwykle piękną snycerską polichromią. Boczne wejście było obramowane malowanym, okazałym portalem w stylu późnobarokowym. Występowały tu także, tablice Dekalogu oraz lwy podpierające kartusze z napisami, rzadziej znaki zodiaku.

[edytuj] Ciekawostki

Podczas pobytu Napoleona w Przedborzu, wódz tak się zachwycił synagogą, że zszedł i zdjął ze swego konia derkę haftowaną złotem i podarował ją synagodze.