Taksonometria
Z Wikipedii
Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji. Do weryfikacji: edycja użytkownika Rafplon |
Taksonometria – dziedzina nauki zajmująca się metodami klasyfikacji numerycznych. Słowo taktis = układ, ład, porządek nomos = prawo
Taksonometria jako dział wielowymiarowej analizy statystycznej umożliwia: - porządkowanieć liniowo obiekty o wielu cechach, - wyodrębniać lub grupować obiekty podobne.
PRZYKłADY TAKSONOMETRII: - typy temperamentne według Pawłowa, - typologia charakterów ludzi według Hipokratesa, - klasyfikacja nauk wg Arystotelesa, - klasyfikacja Deweya, - systematyka świata roślin i zwierząt Linneusza, - typologia języków, - typologia zapinek Oskara Allmgrena, (wg typologii Kostrzewskiego), - definicja weblogu, typologia blogów, - Europejska Typologia Bezdomności i Wykluczenia Mieszkaniowego ETHOS,
ZASTOSOWANIA TAKSONOMII:
Taksonometrie zaczęto stosować, do niemal że każdej dziedziny nauki. Zacząwszy od początku XIX wieku w antropologii, paleontologii, geografii, psychologii, naukach rolniczych, botanice, językoznawstwie, astronomii, poprzez w latach 50-60 w geologii, socjologii, biologii, medycynie, kryminalistyce, ekonomii a następnie w 70-80 latach w cybernetyce, teorii informacji, teorii rozpoznawania obiektów, demografii, zarządzaniu, marketingiem, finansach, bankowość aż po dzień dzisiejszy w genetyce, eksploracja danych, oraz w sieciach neuronowych.
PROCEDURY TAKSONOMETRYCZNE:
W skład procedur taksonometrycznych wchodzą: grupowanie, porządkowanie, dobór atrybutów, pomiar odległości. Grupowanie - jest to rozdzielenie punktów na ustaloną lub nieustaloną z góry liczbę grup (klas, skupień, wiązek), z których każda zawiera jednostki znajdujące się blisko siebie, a jednocześnie daleko oddalone od jednostek należących do innych grup. Porządkowanie - polega na ułożeniu punktów w pewnej (na ogół liniowej) sekwencji będącej wypadkową opisujących je atrybutów . Dobór atrybutów - wskazanie najlepszych atrybutów opisujących klasyfikowane jednostki. Pomiar odległości - określenie formuły służącej do pomiaru odległości jednostek oraz ich grup.
Pozostały skład procedur taksonometrycznych: Sformułowanie celu i zakresu analizy. Ustalenie zakresu merytorycznego (co) przestrzennego (gdzie) i czasowego (kiedy). Określenie przedmiotu i przestrzeni klasyfikacji. Zebranie odpowiednich danych empirycznych. Analiza wstępna danych (parametry opisowe, współczynniki zależności). Redukcja wymiarów przestrzeni klasyfikacji. Porządkowanie i grupowanie jednostek. Analiza i interpretacja wyników badań. Sformułowanie wniosków końcowych, ustalenie typologii
ZAGADNIENIA TAKSONOMICZNE
Przedmiot i przestrzeń klasyfikacji może tworzyć zbiór: - obiektów przestrzennych Z={z1,…,zn} - cech (zmiennych) Y={y1,…,ym} - okresów czasu T={t1,..,tk}
względnie ich iloczyny kartezjańskie - obiekto-cechy ZY=Z x Y - obiekto-okresy ZT = Z x T - cecho-okresy YT = Y x T - obiekto-cecho-okresy ZYT = Z x Y x T
Prowadzi to do zagadnień taksonomicznych - prostych, w których analizuje się tylko zbiory Z, Y, T - złożonych, w których przedmiotem rozważań są ich iloczyny kartezjańskie ZY, ZT, YT
Zobacz też:
- taksonomia
- taksonomia numeryczna
- taksonomia matematyczna
- analiza wiązek
- analiza skupisk
- analiza dyskryminacyjna
- wielowymiarowa analiza porównawcza