Test Kocha

Z Wikipedii

Test drzewa (lub Test Kocha) – Test rysunku drzewa jest metodą projekcyjną stosowaną w psychologii. Badany proszony jest o narysowanie drzewa. Rysunek jest następnie interpretowany przez psychologa.

Charles Koch uważa, że postać, jaką przybiera na rysunku drzewo, nie jest przypadkowa. Stanowi ono niejako syntezę spostrzeżeń człowieka, obrazów tkwiących w pamięci. Jest to odzwierciedlenie w naturalny i subiektywny sposób cech osobowości i najczęściej dzieje się bez udziału świadomości.

Rysunek drzewa może jednak odkryć obok głębokich warstw osobowości („cały człowiek”), płytsze jej pokłady, bądź też zareagować tylko wyrywkowo („wyspowo”), a nawet może trafić na „ślepe miejsce”.

Wykonanie zadania w teście odbywa się według następującej instrukcji: „Proszę, narysuj drzewo owocowe tak dobrze, jak tylko potrafisz”. Dopuszczalne jest także polecenie narysowania jakiegokolwiek innego drzewa, np.: „Narysuj jabłoń”. Zadanie powinno być wykonane na białym papierze formatu A4 położonym szerszym bokiem arkusza w stronę osoby badanej, przy zastosowaniu ołówka, z możliwością używania gumki do wycierania.

Interpretację gotowych rysunków Koch proponuje przeprowadzać według licznych kryteriów, tworzących pewien system.

Jednym z nich jest tzw. „ogólne wrażenie”, obejmujące:

• stopień wyrazistości (braku wyrazistości),
• dynamiczność (statyczność),
• uporządkowanie (lub nieuporządkowanie),
• charakter nastroju (pogodny lub ponury),
• bogactwo (ubóstwo) dodatkowych elementów.

Ponadto należy uwzględnić sposób przedstawiania elementów rysunku drzewa, takich jak:

• korzeń (pojedynczy czy rozgałęziony, wykonany grubą kreską czy cienką, jego zakończenie itp.),
• podstawa pnia szeroka czy wąska, z lewej strony szersza czy na odwrót
• gałęzie (grube czy cienkie, małe czy duże, rysowane pojedynczymi kreskami czy podwójnymi itp.),
• korona drzewa (zwarta, skupiona, rozłożysta) lub jej brak.

Innymi elementami oceny są:

• oryginalność, tzn. czy rysunek jest bardziej oryginalny i indywidualny, czy też przeciętny i pospolity, zawiera głębię przestrzenną, czy też nie,
• fakt, że dziecko narysowało jedno drzewo czy kilka, oraz to, w jaki sposób je ustawiło (niekiedy tworzą szpaler),
• występowanie na drzewie wielu liści, kwitnienie, posiadanie owoców (czy jedno i drugie).
• symbolika drzewa (wielkość, rozmieszczenie)
• wysokość drzewa
  • zbyt duże (nie mieści się na kartce)
    • ekspansywność
    • aktywność
    • egoizm
  • średniej wielkości (ok. 80% drzewa)
    • adekwatna ocena siebie
    • wie, czego chce
  • małe drzewo (ok.30% kartki)
    • młodzież przestępcza
• Punkt ego (początek życie, wyposażenie z którym przychodzi się na świat, potencjał).
  • Punkt ten znajduje się w połowie odległości między najniższymi punktami korony drzewa.
  • Od tego miejsca pionowo w górę prowadzi linia ego (linia życia), która dzieli drzewo na dwie części.
    • Linia prawie symetryczna, obrazuje osobowość dojrzałą społecznie i emocjonalnie, adekwatną do wieku i możliwości rozwojowych ze zdolnościami przystosowawczymi.
    • Dominuje lewa strona (więcej gałęzi, listków) – koncentracja na sobie, wewnętrzne rozłożenie emocji, trudności emocjonalne (introwersja)
      • ważna przeszłość
      • związek z matką (jeżeli po tej stronie dziuple, zaciemnienia – konflikt z matką)
    • Dominuje prawa strona rysunku – otwartość, kontakty z otoczeniem, ekspansywność
      • symbol przyszłości (optymiści, osoby sprawcze, nie boją się przyszłości)
      • związek z matką
    • Linia ego wychodzi poza drzewo (trauma w przeszłości, wołanie o pomoc)

• Dolna część drzewa – pień – to popędy (dążenie do przyjemności, przecenianie materialnej strony życia) i wrodzone instynkty (agresja)
  • pień to symbol dużej energii życiowej (lepsza aktywność fizyczna niż umysłowa)
• Górna część drzewa to – emocjonalność, duchowość, wrażliwość

• Formy pnia:
  • rozłożysty na dole – silne niekiedy traumatyczne związki z rodziną
  • odcięty kreską od korony – sztywność myślowa, niski poziom intelektu
  • pień prosty (słup telefoniczny) – silne ego, przecenianie materialnej strony życia, zaradność, pewność siebie, przedsiębiorczość
  • chudy – słabe ego, niepewność, nadmierna krytyka

• Formy korony:
  • piłka (okrągła, symetryczna) – indywidualizm, brak podatności na wpływy
  • korona poplątana (na zewnątrz lęk, wewnątrz agresja)
  • korona pusta (na zewnątrz, wewnątrz lęk)
  • chmurka – podatność na wpływy, zdolność kontroli emocji, możliwość kierowania się emocjami
  • otwarta – empatia, zaufanie do siebie (gdy gałęzie skierowane do góry i się nie wiją), zdolności przywódcze

• Formy gałęzi:
  • cienkie proste, skierowane do góry z liśćmi i owocami (wewnętrzne poczucie kontroli, asertywność, pogodne usposobienie)
  • cienkie chaotyczne, poplątane –labilność emocjonalna, ambiwalencja uczuć, kryzys emocjonalny
  • grube – silne ego, egoizm, ekspansywność, napięcia wewnętrzne, skłonność do przemocy

• Braki:
  • odcięte korzenie (trauma, odrzucenie tego, co bolesne, potrzeba sprawdzenia siebie, własne normy)
  • brak liści (liście są symbolem optymizmu, zaufania, energii życiowej) - przedwczesna dojrzałość, „małe stare”, osoby smutne, zmęczone, z odebranym dzieciństwem
  • owoce (to symbol wewnątrzsterowności, nagrody, wiary w sukces)
    • duże owoce – natychmiastowe nagrody
    • zwiędłe – porażki
  • kwiaty – symbol egoizmu, narcyzmu

• Dodatki:
  • drabinki, podpórki – niezaspokojone potrzeby
  • dziuple, sęki, ucięte konary – trudności życiowe, urazy, traumy

[edytuj] Bibliografia

1. Charles Koch – „ Test Drzewa”, 1994.
2. Elżbieta Dajek – „Test Drzewa”, 1991.