Topola czarna
Z Wikipedii
| Topola czarna | |
 |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Rosopsida |
| Rząd | wierzbowce |
| Rodzina | wierzbowate |
| Rodzaj | topola |
| Gatunek | topola czarna |
| Nazwa systematyczna | |
| Populus nigra L. | |
| Sp.Pl.2, 1753 | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Topola czarna, sokora, sokorzyna, jasiokor, topola nadwiślańska (Populus nigra L. ) - gatunek drzewa z rodziny wierzbowatych (Salicaceae). W Polsce występuje dziko, czasami jest sadzona.
Spis treści |
[edytuj] Rozmieszczenie geograficzne
Występuje na terenie środkowej, zachodniej i południowej Europy, środkowej Azji, zachodniej Syberii i północnej Afryki. W Polsce występuje na całym obszarze, z wyjątkiem Pomorza Zachodniego i północno-wschodnich rejonów, gdyż przez Polskę przebiega północna granica jej zasięgu.
[edytuj] Morfologia
- Pokrój
- Dorasta do 30 m wysokości. Drzewo z szeroką, kopulastą lub stożkową koroną. Pień na starszych okazach przeważnie z guzowatymi naroślami oraz cienkimi gałązkami z tzw. pączków śpiących.
- Pędy
- Gałązki jasnożółte do szarożółtawych. Młode gałązki nie posiadają listwek korkowych. Kora ciemnobrunatna, na starszych egzemplarzach prawie czarna, głęboko spękana.
- Liście
- Pąki podługowatojajowate, stożkowe, duże do ok. 1,4 cm. Liście długości 5-12 cm, jajowatorombowate, do trójkątnych, u nasady słabo sercowate, zaostrzone, brzegiem karbowano-piłkowane. Gdy są młode, mają zielono-czrwonawy kolor, z czasem robią się ciemnozielone, z mocnym połyskiem, spodem jasnozielone, matowe. Ogonki liściowe spłaszczone prostopadle względem blaszki liściowej, dość długie, u nasady blaszek brak gruczołków (cechy klasyfikacyjne).
- Kwiaty
- U nasady objęte kubkowatym wyrostkiem, dwupienne, zebrane w kotki. Przysadki kwiatowe czerwone, porozcinane. Pylniki pręcików czerwone, znamiona słupków żółte. Kwitnie pod koniec marca lub w kwietniu, przed rozwojem liści.
- Owoce
- Torebka pękająca 2 klapami. Nasiona opatrzone puchem. Dojrzewają w maju, lekkie, roznoszone przez wiatr.
- Biotop
- Aluwia rzeczne, preferuje stanowiska zalewowe i lasy łęgowe, o glebach piaszczystych, ale bogatych w składniki pokarmowe. Roślina światłolubna. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Popletum albae [1].
[edytuj] Biologia
Jest krótkowieczna - żyje do 150 lat. Rośnie szybko, ale wolniej od mieszańców z gatunkami północnoamerykańskimi. Rozmnaża się przez nasiona, a także odrosty korzeniowe i zdrewniałe sadzonki. Z korzeni zasypnych piaskiem wyrastają korzenie przybyszowe[2].
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski – zebrane wczesną wiosną pączki (Gemmae Populi). Zawierają glikozydy fenolowe ( m. in. salicyna, populina), olejki eteryczne, garbniki, żywice, sole mineralne, flawonoidy[3].
- Działanie: moczopędne, słabo napotne, przeciwgorączkowe. Obniża poziom mocznika i innych szkodliwych metabolitów w organizmie. Podobne działanie mają również pączki topoli białej, balsamicznej i osiki[3].
- Roślina ozdobna : Używana głównie do nasadzeń parkowych i krajobrazowych. Przez skrzyżowanie różnych gatunków uzyskano wiele mieszańców.
- Drewno jest miękkie i lekkie. Ma jasnobrązową twardziel i żółtobiałą biel. Jest wykorzystywane jako surowiec do wyrobu celulozy i sklejki[2]. W uprawach gospodarczych zastępuje ją bardziej opłacalna topola kanadyjska, mieszaniec otrzymany ze skrzyżowania topoli czarnej z topolą amerykańską.
[edytuj] Ciekawostki
- Na topoli czarnej rozwija sie kilka gatunków motyli nocnych.
Przypisy
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ 2,0 2,1 Otwarta Encyklopedia Leśna. [dostęp 11 luty 2008 r.].
- ↑ 3,0 3,1 Jan Macků, Jindrich Krejča, Apoloniusz Rymkiewicz: Atlas roślin leczniczych. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
