Tu-144

Z Wikipedii

Tu-144
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Tupolew
Typ	samolot pasażerski
Załoga	3
Historia
Data oblotu	31 grudnia 1968
Lata produkcji	1975 - 1979
Wycofanie ze służby	1979
Wymiary
Rozpiętość	28,80 m
Długość	65,50 m
Wysokość	10,50 m
Powierzchnia nośna	438,0 m²
Masa
Własna	85 000 kg
Startowa	180 000 kg
Paliwa	70 000 kg
Osiągi
Prędkość maksymalna	2,29 Ma (2 800 km/h)
Prędkość przelotowa	1,88 Ma (2 300 km/h)
Pułap	18 000 m
Zasięg	6 500 km
Dane operacyjne
Liczba miejsc
120-140
Użytkownicy
Aerofłot
Rzuty
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Tu-144 – naddźwiękowy samolot pasażerski skonstruowany przez radzieckie biuro Tupolew kierowane przez Andrieja Nikołajewicza Tupolewa.

Zachodnie media nazwały samolot Konkordski, z powodu podobieństwa tego samolotu do Concorda.

Pierwszy prototyp wystartował 31 grudnia 1968 pod Moskwą, dwa miesiące przed Concordem. Tu-144 pierwszy też przełamał barierę dźwięku 5 czerwca 1969, a 15 lipca 1969 został pierwszym komercyjnym transportowcem który przekroczył prędkość 2 macha.

Uważa się, że produkcja Tu-144 była oparta na szpiegostwie przemysłowym dokonywanym we francuskiej firmie Aérospatiale w której był produkowany Concorde. Były przypuszczenia, że skradzione plany pozwoliły radzieckim inżynierom na przyśpieszenie prac nad własnym samolotem, którego projekt oparli na planach Concorda. Jest to jednak mało prawdopodobne, jeśli już to skradzione dane dotyczyły raczej ogólnych założeń, osiągów i wielkości, a nie ścisłych rozwiązań konstrukcyjnych. Pośpiech związany z pierwszeństwem oblotu (przed Concorde) sprawił, iż maszynę trapiły do końca nieusunięte usterki i poważne awarie. Było to przyczyną wielu przymusowych lądowań, co w oficjalnej prasie przekładano na "kurtuazyjną wizytę" (np. w Warszawie w 1971 roku). Dochodziło m.in. do pękania skrzydła i utraty paliwa w locie, rozliczne były awarie silników.

3 czerwca 1973 podczas pokazów lotniczych (Paris Air Show) doszło do katastrofy jednego z prototypów samolotu. Do dnia dzisiejszego nie są znane konkretne przyczyny tego zdarzenia. Po wypadku mówiono o tym, że samolot wleciał w smugę gazów spalinowych francuskiego myśliwca, który go fotografował. Współczesne badania wskazują jednak na możliwy problem w układzie sterowania, który został w ostatniej chwili nieprawidłowo przeprogramowany, żeby zdyskontować konkurencyjnego Concorde. Niewykluczony jest również błąd pilota. Przed katastrofą, samolot wykonywał manewr stromego wznoszenia. Z niewiadomego powodu, nastąpiło przeciągnięcie co spowodowało, że maszyna zaczęła pikować. Próba wyprowadzenia maszyny z silnego pikowania spowodowała przeciążenia na granicy wytrzymałości konstrukcyjnej i doszło do złamania skrzydła Tu-144.

Pierwszy Tu-144S wszedł do służby 26 grudnia 1975 przewożąc ładunki i pocztę. Loty pasażerskie rozpoczął w grudniu 1977. W czerwcu 1979 do służby weszła nowa wersja samolotu – Tu-144D, która miała m.in. udoskonalone silniki; ich mniejsze zużycie paliwa pozwalało wydłużyć zasięg samolotu.

Zawodność i awaryjność tych maszyn, ogromne koszty lotu związane z bardzo dużym zużyciem paliwa i dużym nakładem obsługi naziemnej spowodowały, iż maszyna dość szybko i bez rozgłosu została wycofana z eksploatacji. W sumie samoloty tego typu wykonały tylko 55 rejsowych lotów pasażerskich, 102 komercyjnych rejsowych w ogóle. Ostatni pasażerski lot rejsowy miał miejsce 1 czerwca 1978. Wiadomo jest, że Aerofłot użytkował egzemplarze Tu-144 po oficjalnym wycofaniu tego modelu z użytku, do 1987.

Ogółem wyprodukowano 16 samolotów: jeden prototyp, jeden przedprodukcyjny, dziewięć Tu-144S oraz pięć Tu-144D.

W 1997 roku przy współfinansowaniu NASA powstała maszyna doświadczalna Tu-145, będąca kopią Tu-144. Maszyna odbyła kilkadziesiąt lotów, głównie z misjami badawczymi w zakresie materiałoznawstwa. Samolot jest obecnie sprawny technicznie i operacyjny, nie odbywa jednak żadnych lotów komercyjnych.

[edytuj] Dane Techniczne

• Szerokość – 27,65 m (prototyp) / 28,80 m (produkcja)
• Długość – 59,40 m (prototyp) / 65,70 m (produkcja)
• Powierzchnia skrzydeł – 469 m² (prototyp) / 506 m² (produkcja)
• Masa – 79 ton (prototyp) / 85 ton (produkcja)
• Masa paliwa – 70 ton (prototyp) / 95 ton (produkcja) + 12 ton ładunku
• Masa maksymalna – 150 ton (prototyp) / 180 ton (produkcja) / 190 ton (wersja 144D)
• Silnik – 4 x NK-144 o ciągu 17,5 t każdy (prototyp) / NK-144A 20 t, NK-144F 22 t, RD-36-51A 20 t (produkcja)
• Maksymalna prędkość – 2500 km/h (1550 mph, M 2,35)
• Prędkość przelotowa ~ 2100 km/h (1305 mph, M 1,98)