Tupac Amaru II
Z Wikipedii
Tupac Amaru II, właśc. José Gabriel Condorcanqui y Noguera (ur. 19 marca 1742, zm. w maju 1781) – przywódca zakończonego klęską indiańskiego powstania przeciwko Hiszpanom w 1780 r. w Peru.
Potomek ostatniego inkaskiego przywódcy – Tupaca Amaru, José Gabriel Condorcanqui urodził się w Tinta w prowincji Cuzco jako drugi syn Miguela Condorcanqui i Rosy Noguera. Otrzymał jezuickie wychowanie w szkole w San Francisco de Borja. W 1780 r. zorganizował powstanie przeciwko kolonistom hiszpańskim, w trakcie którego pojmał i zamordował gubernatora Tinty Antonia de Arriaga.
Schwytany, został skazany na śmierć przez rozerwanie końmi. Wcześniej jednak zmuszony był przyglądać się egzekucji swojej żony i najstarszego syna Hipólita, a także wuja, szwagra i kilku ważniejszych powstańców. Wyrok na nim samym wykonano na głównym placu (Plaza de Armas) w Cuzco – tym samym miejscu, gdzie stracono Tupaca Amaru. Ponieważ jednak konie nie były w stanie rozerwać ciała skazańca – egzekuzję wykonano poprzez ćwiartowanie. Jego najmłodszy syn – Fernando, został przewieziony do Hiszpanii, gdzie był więziony aż do śmierci.
Tupac Amaru II stał się symbolem i wzorem dla licznych ugrupowań politycznych w Peru – reprezentujących rozmaite frakcje. Jego imię przyjął Ruch Rewolucyjny im. Tupaca Amaru w Peru, a także partyzantka miejska w Urugwaju – Tupamaros. Ku jego czci nazwano także słynnego amerykańskiego rapera, Tupaca Amaru Shakura.