Tysiączna

Z Wikipedii

Tysiączna, tysięczna – jednostka kąta płaskiego spoza układu SI.

Spis treści 1 Definicja 1.1 Sposób zapisu 1.2 Pomiar 1.3 Obliczanie odległości 1.3.1 Orientacyjne wymiary w metrach 1.3.2 Przybliżony pomiar odległości 1.4 Inne jednostki kąta 1.5 Zobacz też

[edytuj] Definicja

Tysiączna to kąt, pod jakim widać łuk o długości jednego metra z odległości 1 kilometra. Jest to równa 1/6283,2 kąta pełnego. Ten rodzaj tysiącznej nosi nazwę rzeczywistej i odpowiada dokładnie jednemu miliradianowi. Ponieważ posługiwanie nią nie jest wygodne, przyjęto więc:

• w armiach państw byłego Układu Warszawskiego, a także w okresie przejściowym w Wojsku Polskim, iż jedna tysiączna równa się 1/6000 kąta pełnego. Jest to tzw. tysiączna z niedomiarem;
  • 0-01 (1 tysiączna) = 0,06° = 3,6´ = 216˝ = 0,001 047 197 551 rad.
  • Kąty:
    • pełny - 2π = 60-00;
    • półpełny - π = 30-00;
    • zerowy - 0-00;
    • prosty - π = 15-00 = 90°.
• w armiach państw NATO, a także docelowo w Wojsku Polskim, iż jedna tysiączna równa się 1/6400 kąta pełnego. Jest to tzw. tysiączna z nadmiarem.
  • 0-01 = 0,05625° = 3,375´ = 202,5˝ = 0,000981 rad.
  • Kąty:
    • pełny - 2π = 64-00;
      
    • półpełny - π = 32-00;
      
    • zerowy - 0-00;
      
    • prosty - π = 16-00 = 90°.

[edytuj] Sposób zapisu

• 0-01 (czytaj - zero, zero, jeden) - jedna tysiączna,
• 0-10 (czytaj - zero, dziesięć) - dziesięć tysiącznych,
• 1-01 (czytaj - jeden, zero, jeden) - sto jeden tysiącznych,
• 11-35 (czytaj - jedenaście, trzydzieści pięć) - tysiąc sto trzydzieści pięć tysiącznych.

Jest używana w wojsku w artylerii oraz do przybliżonego określenia namiaru, np. 10 tysiącznych na prawo od drzewa.

[edytuj] Pomiar

Istnieją bardzo proste metody pomiaru np:

• jeden milimetr na linijce w wyciągniętej ręce: ≈ 2 tys.
• szerokość ołówka w wyciągniętej ręce: ≈ 15 tys.
• szerokość palców na wyciągniętej ręce:
  • kciuk ≈ 40 tys.
  • wskazujący ≈ 35 tys.
  • wskazujący i środkowy ≈ 70 tys.
  • 3 palce środkowe ≈ 100 tys.
  • 4 palce (bez kciuka) ≈ 125 tys.
• szerokość dłoni na wyciągniętej ręce ≈ 200 tys.

Znacznie dokładniejszych pomiarów można dokonać skalą widoczną w: lornetce, celowniku i dalmierzu.

[edytuj] Obliczanie odległości

Znając wysokość albo szerokość obiektu można na podstawie szerokości w tysiącznych określić odległość wg wzoru:

odległość w kilometrach = wysokość (szerokość) w metrach / wysokość (szerokość) w tysiącznych

[edytuj] Orientacyjne wymiary w metrach

• wysokości:
  • strzelec:
    • leżący: 0,3-0,5
    • klęczący: 1
    • biegnący: 1,5
    • na koniu: 2,5
  • drzwi: 2
  • jedno piętro: 4
  • chałupa: 8-10
  • przeciętna sosna: 20
• czołg:
  • szerokość:3
  • długość (kadłuba): 6
• szerokość samochodu ciężarowego: 2,5
• odległość między słupami: 35-45

[edytuj] Przybliżony pomiar odległości

Jeżeli zakryjesz poziomo trzymanym kciukiem:

• drzwi: 50 m
• jedno piętro: 100 m
• chatę: 250 m
• drzewo (przeciętną sosnę): 500 m

Jeżeli zakryjesz pionowo trzymanym kciukiem:

• odległość między słupami: 1 km

[edytuj] Inne jednostki kąta

• stopień, minuta, sekunda, radian

[edytuj] Zobacz też

• pozaukładowe jednostki miary.