Wędkarstwo muchowe
Z Wikipedii
Metoda wędkowania, która polega na poławianiu ryb na sztuczną muszkę.
Wędkarz, muszkarz, posługuje się tu wędką muchową zaopatrzoną w kołowrotek muchowy oraz jednym z trzech rodzajów specjalnej linki nazywanej także sznurem. Podstawowe rodzaje linek muchowych to pływająca (ten rodzaj używany jest najczęściej), tonąca (używa się; linek tonących z różną szybkością, od kilku do kilkunastu centymetrów na sekundę) oraz pośrednia (która może pełnić funkcję; pływającej lub powoli tonącej, w zależności od techniki prowadzenia sznura i jego uprzedniego przygotowania do połowu przy pomocy specjalnych smarów). Są też sznury pływające z tonącymi końcówkami o długości do kilku metrów. Do sznura, dowiązany jest przypon składający się ze związanych ze sobą kilku odcinków coraz cieńszych żyłek, na końcu którego wiąże się sztuczną przynętę, którą jest na ogół imitacja owada, zwana muszką, sporządzona przez uwiązanie na haczyku kombinacji piór, nici i innych materiałów (np. przędzy, sierści, sztucznych włókien czy gąbki). W wędkarstwie muchowym zwykle nie stosuje się obciążenia, choć ciężar muszki rzadko przekracza ułamek grama. Wędkarz zarzuca muszkę wykorzystując ciężar i bezwładność sznura oraz sprężystość wędziska.
Podstawowe rodzaje muszek:
- sucha muszka - imitacja postaci dorosłej jętki, chruścika, ochotki, widelnicy, konika polnego lub chrząszcza (albo – rzadziej – ważki, świtezianki, komarnicy lub świerszcza)
- mokra muszka - imitacja poczwarki lub postaci dorosłej jętki, chruścika, ochotki, widelnicy tuż przed przepoczwarczeniem, które ma miejsce na powierzchni wody. Mokrych muszek używa się także do imitowania owadów które nurkują (np. po to aby złożyć jaja)
- streamer - imitacja niewielkich ryb, ale także pijawek; klasyczny streamer wędkarski ma skrzydełka wykonane ze smukłych piór kogucich; inne charakterystyczne muchy typu streamer to matuki, włosianki i zonkery
- nimfa - imitacja larwy owada, żyjącej na dnie. Nimfy używa się ponadto do imitowania niewielkich skorupiaków, np. kiełży.
- muchy trociowe i łososiowe – te muchy, wiązane na haczykach o dużych rozmiarach i charakterystycznym kształcie, często przy użyciu jaskrawo ubarwionych piór egzotycznych ptaków, nie imitują żadnych żywych organizmów. Ich konserwatywne kształty i barwy są wynikiem tradycji przekazywanej z pokolenia na pokolenie i rzadko ulegają modyfikacji. Nie jest do końca jasne dlaczego łosoś i troć atakują takie muchy, bowiem większość z tych przynęt została zaprojektowana do połowu ryb wstępujących z morza do rzek na tarło, a takie ryby nie pobierają pokarmu. Być może czynią to ze zwykłej ciekawości.
- muchy morskie – są to imitacje niewielkich ryb, krewetek, krabów i głowonogów służące do połowu w wodach słonych, sporządzane na specjalnych haczykach o podwyższonej odporności na rdzę, często przy użyciu syntetycznych materiałów takich jak sztuczne włosia, połyskliwe lamety itp.
- muchy szczupakowe – to imitacje ryb, muchy na ogół dużych rozmiarów (nawet ponad 20 cm), często w jaskrawych, prowokujących barwach, wykonywane z materiałów syntetycznych (sztuczne włosia i tzw. flashe) i naturalnych (np. wełna owcy islandzkiej, pióra siodłowe koguta, sierść kozy, ogon jelenia); przez swoje pokrewieństwo z muchami morskimi zaliczane niekiedy do wspólnej kategorii "muchy morskie i szczupakowe"
- muchy do połowu ryb okoniokształtnych (zwane "bass bugs") – muchy te, prowadzone po powierzchni wody są sporządzane z użyciem materiałów o dużej wyporności, np. korka, balsy, pianek z tworzyw sztucznych lub sierści sarny i jelenia oraz piór i gumy. Imitują narybek, żaby oraz drobne ssaki np. myszy.
Istnieją różne szkoły wykonywania sztucznych muszek. Niektórzy wędkarze używają muszek jak najdokładniej imitujących dany gatunek i stadium rozwojowe owada (styl imitacyjny sporządzania muszek). Inni zwracają uwagę na to, by muszka przypominała naśladowany pokarm ryby tylko barwą, rozmiarem i sposobem poruszania się w wodzie (styl impresjonistyczny). Są także muszki, które nie przypominają żadnego zwierzęcia, a jedynie prezentują i uwydatniają te jego cechy, które wędkarz uważa za szczególnie atrakcyjne dla ryb. Takie muszki nazywane się atraktorami. Istnieją również proste i uniwersalne wzory much, które występują w wielu odmianach i są skuteczne w wielu warunkach i na wielu łowiskach. Np. stare wzory Red Tag i Hare's Ear sporządza się jako muchy suche, mokre, nimfy a nawet muchy morskie - i we wszystkich wersjach sprawdzają się na łowisku.
Typowe ryby poławiane na muchę w Polsce to pstrąg i lipień. Na muchę łowi się również trocie, łososie i głowacice oraz niektóre ryby karpiowate, np. bolenie, klenie, jazie, jelce, brzany i świnki. Bardzo dobrze biorą na muchę mniej popularne okonie i wzdręgi. Bardzo atrakcyjne są również muchowe połowy szczupaka. Możliwy jest też połów sandaczy, a nawet sumów, siei, sielawy i innych gatunków (właściwie możliwe jest wykonanie odpowiedniej imitacji - "muchy" - na każdy gatunek ryby - i złowienie tej ryby). Za granicą łowi się na muchę niektóre ryby okoniokształtne (np. bassy) oraz dzikie karpie. Bardzo dynamicznie rozwija się morskie wędkarstwo muchowe (obecnie poławia się tą metodą ponad 30 gatunków różnych ryb morskich - w Morzu Bałtyckim są to głównie belony, trocie wędrowne, flądry i dorsze a także ryby słodkowodne zamieszkujące Bałtyk - jak płocie czy leszcze).
Wśród wędkarzy muchowych szeroko rozpowszechniona jest metoda Catch&Release czyli wypuszczanie złowionych ryb z powrotem do wody. Stosuje się przy tym mniej szkodliwe dla ryb haczyki bezzadziorowe oraz specjalne techniki postępowania ze złowiona rybą, które zwiększają prawdopodobieństwo jej przeżycia po wypuszczeniu. W wielu krajach wędkarze muchowi zrzeszają się w federacje działające na rzecz ochrony i restytucji wód stanowiących naturalne siedlisko ryb łososiowatych.
