Własność podzielona

Z Wikipedii

Własność podzielona - odmiana własności, przysługującej jednocześnie więcej niż jednemu podmiotowi.

Własność może być podzielona:

• według zakresu uprawnień przysługujących poszczególnym współwłaścicielom (condominium pro indiviso),
• czasowo,
• według poszczególnych uprawnień składających się na własność (własność podzielona sensu stricto).

Własność podzielona według zakresu uprawnień to współwłasność, regulowana obecnie w prawie polskim przez art. 195-221 Kodeksu cywilnego. Charakteryzuje się tym, że każdemu ze współwłaścicieli przysługują, w granicach jego udziału, jednakowe prawa do rzeczy.

Własność podzielona czasowo to sytuacja, w której pełnia prawa własności przysługuje najpierw jednemu podmiotowi, a o określonym czasie zaczyna przysługiwać innemu podmiotowi, bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek czynności. Obecnie polskie prawo cywilne dopuszcza własność podzieloną czasowo tylko w stosunku do rzeczy ruchomych; pod rządem prawa zunifikowanego znana była również własność czasowa nieruchomości.

Własność podzielona sensu stricto ma obecnie tylko znaczenie historyczne (choć instytucją do niej podobną jest dziś użytkowanie wieczyste). Była to odmiana własności typowa dla ustroju feudalnego, miała za przedmiot nieruchomości rolne położone na wsi. Nieruchomość taka miała mianowicie dwóch współwłaścicieli: zwierzchniego (dominus eminens) i użytkowego (dominus utilis). Każdemu z tych dwóch współwłaścicieli przysługiwały inne atrybuty prawa własności. W pewnym uproszczeniu: właściciel użytkowy miał wyłączne prawo do korzystania z nieruchomości, zaś właściciel zwierzchni miał prawo rozporządzać nieruchomością i pobierać od właściciela użytkowego określone świadczenia quasi-czynszowe. Jak widać, własność każdego z nich była tzw. własnością niezupełną. Należy podkreślić, że każdy z nich był właścicielem, nie zaś osobą, której przysługiwało prawo na cudzej nieruchomości.

Własność podzielona sensu stricto była gospodarczą podstawą ustroju feudalnego. Zanikła wraz z jego zanikiem w XIX wieku - została zastąpiona przez typową dla gospodarki kapitalistycznej jednolitą własność nieruchomości.